Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı: Hazar Denizinin Hukuki Statüsünün Belirlenmesi İçin Önemli Anlaşmalara İmza Atıldı

Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı: Hazar Denizinin Hukuki Statüsünün Belirlenmesi İçin Önemli Anlaşmalara İmza Atıldı

Dün Rusya’nın Astrahan kentinde gerçekleştirilen Hazar Denizi’ne komşu ülkelerin devlet başkanlarının 4. Zirvesi sonuçlarıyla ilgili Azerbaycan Dışişleri Bakan Yardımcısı Halef Halefov tarafından düzenlenen basın toplantısında Hazar Denizinin hukuki statü

- Dün Rusya’nın Astrahan kentinde gerçekleştirilen Hazar Denizi’ne komşu ülkelerin devlet başkanlarının 4. Zirvesi sonuçlarıyla ilgili Azerbaycan Dışişleri Bakan Yardımcısı Halef Halefov tarafından düzenlenen basın toplantısında Hazar Denizinin hukuki statüsünün belirlenmesi için önemli anlaşmalara imza atıldı.

Rusya’nın Astrahan kentinde yapılan Hazar Denizi’ne komşu ülkelerin devlet başkanlarının 4. Zirvesi sonuçlarıyla ilgili Azerbaycan Dışişleri Bakan Yardımcısı Halef Halefov düzenlediği basın toplantısında konuştu. Halef Halefov, devlet başkanlarının açıklamalarının Hazar Denizi'nin statüsü meselesinin çözümü için temel ilkeleri ortaya koyduğunu belirterek, “Sonraki zirve Kazakistan'da yapılacak ve çalışma grubuna sözleşme projesinin imzalanması için son seçeneğinin hazırlanmasına karar verildi" dedi.

Hazar'ın statüsüne ilişkin 18 yıldır süren görüşmelerde en büyük ilerlemenin Astrahan Zirvesi'nde elde edildiğini bildiren Halefov, “Bu zirve görüşmelerde yeni bir aşama olarak kabul edilebilir. Zirve çerçevesinde kabul edilen ortak bildiri, bağlanmış anlaşmalar bir çok konulara açıklık getirdi” açıklamalarını yaptı.

Azerbaycan henüz 1994 yılında “Yüzyılın Anlaşması”nı hazırlarken Hazar'da uluslararası işbirliğinin temelini oluşturdu. Eskiden Rusya ve Kazakistan, imzalanan üçlü anlaşmalarda Hazar’da bulunan yatakların işletilmesiyle ilgili hakkımızı tam temin ediyordu. Alınan kararda kaynakların korunması ve kullanılması konusunda bütün meselelerin 5 taraflı anlaşma kapsamında görüşülmesi için hükümetler arası çalışma grubu oluşturuldu.

Tüm Hazar ülkelerinin ortak görüşü Hazar barış denizi olarak kalması, tüm sorunların ve konuların istisnasız olarak barışçı yollarla çözülmesi oldu. Diğer Hazar ülkeleri gibi Azerbaycan da Hazar'ın askeri amaçla kullanılmasına karşı.

Halefov, “Zirvede Hazar'ın yüzeyi ile ilgili anlaşmaya varılsa da, temel sorun Hazar'ın dibi, yani doğal kaynaklardan yararlanma meselelerindedir. Bu yönde Azerbaycan Rusya ve Kazakistan arasında anlaşma elde edilse de Türkmenistan ve İran'la görüş ayrılıkları mevcut" dedi.

2016 yılında Astana'da gerçekleştirilecek 5. Hazar zirvesine kadar devletlerarası işçi komisyonları Hazar Deniz’in statüsü ile ilgili nihai sözleşmenin tüm maddelerini belirlemeleri gerekiyor. Zirve kapsamında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin arasında görüş gerçekleştirildi.

Görüşmede liderler zirvenin önemini ve ikili ilişkilerin gelişmesi konularını ele aldılar. Aynı zamanda cumhurbaşkanlarının katılımıyla karşılıklı destek ve yatırımların korunmasına ilişkin devletlerarası anlaşma imzalandı. Anlaşmayı Rusya'nın Ekonomik Kalkınma Bakanı Aleksey Ulyukayev ve Azerbaycan Ekonomik Kalkınma Bakanı Şahin Mustafayev imzaladı.

4. HAZAR DENİZİ’NE KOMŞU ÜLKELER ZİRVESİ

Hazara kıyısı olan 5 ülke lideri dün toplandığı zirvede 5 anlaşmaya imza attı. Anlaşmalar Hazarda hidrojeoloji alanda işbirliği, olağanüstü durumların önlenmesi, biyolojik kaynakların korunması ve onların kullanımıyla ilgili işbirliğini kapsıyor.

Rusya’nın Astrahan kentinde dördüncüsü yapılan zirveye Rusya Devlet Başkanı Putin’in yanı sıra Hazar’a komşu ülkeler Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev ve Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhammedov katıldı.

Hazar Denizi’ne komşu ülkeler zirvesinde yapılan açıklamada, statü sorununun çözülmesi ile ilgili anlaşmanın 2016’da Kazakistan’ın Astana kentinde yapılacak zirvede imzalanabileceğini duyuruldu. Çalışma Grubu’nun bir sonraki görüşmesi Kasım-Aralık aylarında Bakü’de yapılacak.

Aynı zamanda liderler, taraf ülkelerin Hazar Denizinin kaynaklarını kullanım sınırı da kararlaştırdı. Deniz konusunda her bir devletin kıyısından 15 deniz mili, balık avı içinse kıyıdan 10 deniz mili mesafe belirlendi.