İşte tercih cambazlığının vardığı sonuç !

38 bin kontenjan boş… Cambazlığın ironisi: üniversiteye yerleştirilmeyenler ile yerleştirilenler arasında sadece 2 doğru soru fark var!

Dün açıklanan üniversite yerleştirme sınavı LYS sonuçlarına göre, tercihlerdeki sistemsel işlemler nedeniyle 18 bini lisans, 20 bini de ön-lisans olmak üzere 38 bin kontenjan açığı ortaya çıktı.

Sayıları 200’e varan üniversitelerde hâlâ kontenjan yandaşlıkları ve tercih cambazlıkları ile yerleştirme yapılmasının ardında her yıl olduğu gibi bu yıl da 40 bine yakın kontenjan boş kaldı.

Bir üniversitede ortalama 35 bin öğrencinin öğrenim gördüğünü düşünürsek bu sayı kabaca 200 üniversite içinden 1 üniversitenin boş kalması demek. İki yüzde bir oranının fazla sarsıcı olmayan bir oran olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz, çünkü tercih yapan 1 milyon 250 bine yakın öğrencinin yerleştirilenlerinin en alt % 20’si ile yerleştirilmeyenlerin en üst % 20’si arasında sadece 2 doğru soru fark var. Ayrıca, öğrencileri kontenjan zorlamaları ile cambazlık yapmaya iten bir sistem olan bugünkü yerleştirme sisteminde, yerleştirilenlerden en az 2 fazla doğru soruya cevap verenlerin en az 15 bini de yerleştirilmemiş durumda. Ek kontenjanlarla bu boşlukların doldurulması beklenirken, istemediği okulda okumak zorunda bırakılan öğrenci sayısının da en az 200 bin olduğu tahmin ediliyor.

Eğitim gazetecisi olarak medyada yer almış, şimdi de yerleştirme danışmanı olarak çalışan bir uzman, adının gizlenmesini isteyerek “tercih sistemindeki aksaklıkların en az 50 bin öğrenciyi etkilediğini ve bu kadar sayıdaki bir öğrenci kitlesinin üniversiteye giriş için harcadığı en az toplam 350 milyon TL’nin heba olduğunu” söylüyor. Yapılan hesaplara göre, her yıl, neredeyse tüm başvuranları yerleştirme kapasitesine varmış olan 200 tane üniversitenin bulunmasına karşın, tercih ve yerleştirme hataları nedeniyle yılda ortalama 500 milyon TL’nin israf edildiği bir gerçek.

Eğitim Gazetecisi uzman, “YÖK kontenjan saptamasını ve yerleştirmeleri üniversitelerin kendisine bıraksa, bu israfın en az % 80’nin, yani 400 milyon TL’nin kurtarılabileceğini” söylüyor. “Üniversite sayısını arttırmakla övünen YÖK’ün öğrenci kontenjanlarını saptamakta diretmesinin tek nedeni var, yandaş olmayan üniversitelere vesayet uygulamak” diyor. Üstelik çarpıcı bir durumu da ortaya koyuyor: “tercih hataları nedeniyle oluşsa da, yerleştirmenin ironik bir sonucu var. LYS türü sınavlar sıralama sınavlarıdır. Sıralamada yerleştirilenlerin en alt basamağı ile, yerleştirilmeyenlerin en üst basamağı arasında sadece 2 doğru soru fark var. Bu da üniversitede okuma fırsatının ne kadar ince bir iplik olduğu, bu ipin başarıdan ziyade şansa bağlı olarak bu yıl 40 bin öğrenci için tümüyle koptuğu, ek kontenjanlarla bir kısmı telafi edilse bile, sırf bu “2 doğru” soru için toplamda en az 50 bin öğrencinin bir yıllık masrafının ve zamanın heba olduğu bir gerçek. Bu işe, üniversite kontenjanlarını serbest bırakarak YÖK’ün son vermesi ya da YÖK’ün tümüyle yok edilmesi gerek.”

Bu yıl, sınavsız geçiş dahil 1 milyon 239 bin 800 aday üniversite tercihi yaptı. Üniversitelerin lisans ve ön lisans programlarına ise 784 bin 950 aday yerleşti. Üniversitelerin lisans programlarında 18 bin 770, ön lisans programlarında ise 20 bin 19 olmak üzere 38 bin 789 kontenjan boş kaldı.

ÖSYM, 2015-ÖSYS yerleştirme sonuçlarına ilişkin sayısal bilgileri internet sitesinden paylaştı. Buna göre, sınavsız geçiş dahil tercih yapma hakkı olan 2 milyon 10 bin 790 adaydan 1 milyon 239 bin 800'ü tercih formu gönderdi. Tercih değerlendirme sonucunda, üniversitelerdeki 823 bin 739 kontenjandan 784 bin 950'sine yerleştirme yapıldı.