Kişisel verilerin korunması kanunu tasarısı TBMMde

Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan 'Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısı' Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na gönderildi. 28 maddeden oluşan tasarıda, 12 Eylül 2010 tarihinde yapılan halk oylaması sonucu kabul edilen 5982 Sayılı Kanun'la Anayasa'nın 20'nci maddesinde yapılan düzenlemeyle kişisel verilerin korunmasının temel bir insan hakkı olarak güvence altına alındığı ve detayların kanunla düzenlenmesinin öngörüldüğü hatırlatıldı.

Avrupa Birliği tam üyelik sürecinde, müzakere fasıllarından dördü, doğrudan kişisel verilerle ilgili olduğunun dile getirildiği gerekçe bölümünde, "Bu fasıllarla ilgili sürecin ilerleyebilmesi için ülkemizde kişisel verilerin korunmasına ilişkin temel bir kanunun yürürlüğe girmesi gerekmektedir. Avrupa Birliğinin Türkiye ile ilgili olarak hazırladığı ilerleme raporlarında Türkiye'de veri koruma alanındaki yasal boşluğa işaret edilmektedir. Ülkemizde kişisel verilerin korunmasına ilişkin yasal bir düzenleme olmaması sebebiyle, polis birimleri arasında etkin bir işbirliğini hayata geçiren EUROPOL ile ülkemiz güvenlik birimleri arasında operasyonel işbirliği anlaşması yapılamamakta ve elektronik bilgi değişimi gerçekleştirilememektedir. Çok sayıda Türk vatandaşının yaşadığı Fransa ve Belçika gibi bazı ülkelerle güvenlik ve yargı alanında işbirliği anlaşması yapılamamaktadır. Sağlık kuruluşlarında hastalara ilişkin çok sayıda özel nitelikli veri tutulmakta olup, bu verilerin tutulmasına ilişkin kanuni dayanağın olmayışı, verilerin güvenliğinin sağlanmasına yönelik yeterli önlemlerin alınmaması ve yetkisiz kişilerce bu nitelikteki bilgilerin ifşa edilmesi, Avrupa İnsan Haklan Mahkemesince özel hayatın gizliliğine müdahale olarak nitelendirilmekte ve ihlal kararlan verilebilmektedir. Yine ülkemizde yaşayan yabancılar ile yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlan bakımından Dışişleri Bakanlığı askerlik, vatandaşlık, kimlik ve malvarlığı gibi konularda veri paylaşımında sorunlar yaşamaktadır." denildi.

Sınır aşan suçlarla ilgili değişik ülkelerin yargı mercilerinin ortak operasyonlar yapabilmesi amacıyla oluşturulan EUROJUST ile çok sayıda sınır aşan suçun işlendiği geçiş güzergâhında bulunan ülkemiz arasında bu suçlarla mücadeleye yönelik işbirliği yapılamadığının ifade edildiği gerekçede, kişisel verilerin korunması konusunda kanun hazırlanması, ülkemizin Katılım Ortaklığı Belgesine cevap olarak hazırladığı 2003 Ulusal Programında taahhüt ettiği yükümlülüklerden olduğu kaydedildi.

Avrupa Konseyi tarafından, tüm üye ülkelerde kişisel verilerin aynı standartlarda korunması ve sımr ötesi veri akışı ilkelerinin belirlenmesi amacıyla hazırlanan "Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunmasına İlişkin 108 Sayılı Sözleşme", 28 Ocak 1981 tarihinde imzaya açıldığı ve Türkiye tarafından da imzalandığının hatırlatıldığı gerekçede, ancak Sözleşmenin 4'üncü maddesi gereğince, iç hukukta kişisel verilerin korunmasına yönelik yasal düzenleme yapılmasının zorunlu olması ve ülkemizde buna yönelik bir yasal düzenleme bulunmaması nedeniyle, Sözleşme, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından henüz onaylanamadığı belirtildi.

9 bölümden oluşan tasarıda, "Birinci Bölümde, amaç, kapsam ve tanımlar düzenlenmektedir. İkinci Bölümde, kişisel verilerin işlenmesine ilişkin genel ilkeler, kişisel verilerin işlenme şartlan, kişisel verilerin silinmesi, yok edilmesi veya anonim hale getirilmesi ile kişisel verilerin üçüncü kişilere ve yurtdışına aktanlması düzenlenmektedir. Üçüncü Bölümde, veri sorumlusunun aydınlatma yükümlülüğü ile veri güvenliğine ilişkin yükümlülükleri ve verisi işlenen kişinin haklan düzenlenmektedir. Dördüncü Bölümde, başvuru ve şikâyet yolu, Kurulun inceleme ve denetim yetkisinin usul ve esaslan ve veri sorumlulan siciline ilişkin hususlar düzenlenmektedir. Beşinci Bölümde, cezai ve idari yaptınmlar düzenlenmektedir. Altıncı Bölümde, Kişisel Verileri Koruma Kurulunun kuruluşu, görev ve yetkileri ile çalışma esaslan düzenlenmektedir. Yedinci Bölümde, Kişisel Verileri Koruma Kurulunun sekretarya işlerini yürütecek Genel Sekreterliğin kuruluşu, görev ve yetkileri ile personel rejimi düzenlenmektedir. Sekizinci Bölümde, Kanundan tam veya kısmen istisna tutulan haller düzenlenmektedir. Dokuzuncu Bölümde ise geçici hükümler ile son hükümlere yer verilmektedir. Uluslararası belgeler, mukayeseli hukuk uygulamalan ve ülkemiz ihtiyaçlan göz önüne alınmak suretiyle hazırlanan bu Tasanyla, kişisel verilerin çağdaş standartlarda işlenmesi ve koruma altına alınması amaçlanmaktadır." deniyor. CİHAN