Diyarbakır'ın Sur ilçesinde kentsel dönüşüm planı
Sur'a kentsel dönüşüm
Hürriyet'ten İsmet Berkan, Sur'u gezdi ve yazdı:Sur çok özel bir yer. Tarihi mimarisinden geriye neredeyse hiç sivil örnek kalmamış olsa da sit alanı ve koruma altında. Mevcut binalar yıkılırsa pek çoğunun yeniden yapılamayacağını herkes biliyor. Yeni yapılacak binalar konusu elbette sosyoekonomik sonuçları açısından da çok tartışmalı olacak. Bizi galiba hendek savaşlarından sonra kamulaştırma savaşları bekliyor.Hürriyet
Diyarbakır’da valisinden polisine, sokaktaki vatandaşından esnafına, devlet memurundan küçük çocuğuna kadar herkesin aklında aynı sorular var: “Hendek savaşı ne zaman bitecek, bittikten sonra ne olacak?” Güvenlikçilerle konuyu konuşurken, biri döndü bir soru sordu:“Kürt siyasi hareketi, evet Diyarbakır’da güçlü, Cizre’de güçlü, Nusaybin’de güçlü, Şırnak’ta güçlü, Silvan’da güçlü... Buralarda hendekler var. Ama aynı hareket Lice’de de güçlü, orada neden yok?” Bilmiyordum, hiç düşünmemiştim bu soruyu. Zaten güvenlik yetkilisi cevap vermemi beklemiyordu, kendisi söyledi: “Orada yok, çünkü caddeler bulvarlar çok geniş, hendek kazmaya, mevzi kurmaya uygun değil.”Hürriyet
Şehir mimarisi ve yerleşimiyle siyasi ayaklanma ilişkisi bilinmeyen bir şey değil. 1848 Paris Komünü bastırıldıktan sonra Napolyon neredeyse bütün Paris’i yıktırıp bugün bilinen o geniş caddeleri ve bulvarları yaptırmış, şehri baştan sona yeniden planlatmıştı. Ne yani, diyelim Sur’da, devlet hendekleri kaldırdıktan, bölgeyi terör örgütü PKK ve YDG-H’den ‘kurtardıktan’ sonra her yeri yıkıp geniş bulvarlar mı açacak? Veya Cizre’de böyle mi olacak?Konuşmayı sürdüren güvenlik yetkilisi, “Sur için zaten kentsel dönüşüm kararı alındı. Geçmişte TOKİ buradaki kamulaştırma yetkisini Diyarbakır’da belediyeye devretti, karşılıklı uzun pazarlıklardan sonra protokol hazırlandı ama yıllardır bu protokol Büyükşehir Belediyesi’nden geçmiyor” dedi ve ekledi: “Biz zaten binası yıkılana, hasarlı olana, oturulamaz olana terör tazminatı veriyoruz. E sonra bu bölge bir de kentsel dönüşüm yüzünden kamulaştırılacak zaten. Neden iki defa verelim, vatandaşa kira yardımı yaparız, o arada kamulaştırma olur, yeni binalar yapılır.”Hürriyet
Benzer planların Cizre için de yapıldığına, TOKİ’nin devreye girip Cizre’yi yeni baştan inşasının düşünüldüğüne dair haberler geçen hafta Milliyet gazetesinde çıkmıştı. Tabii Sur çok özel bir yer. Tarihi mimarisinden geriye neredeyse hiç sivil örnek kalmamış olsa da, bu bölge SİT alanı ve koruma altında. Eğer mevcut binalar yıkılırsa pek çoğunun yeniden yapılamayacağını herkes biliyor. Ayrıca yeni yapılacak binalar konusu özellikle mimari açıdan ama elbette sosyo-ekonomik sonuçları açısından da çok tartışmalı olacak.Bugün bu köhne bölge aslında Diyarbakır’ın yoksullarının yaşadığı bölge, dün anlatmaya çalıştım, kentin orta sınıfları Diclekent’te yeni yerleşimlerde daha lüks konutlarda oturuyor. Bizi galiba hendek savaşlarından sonra kamulaştırma savaşları bekliyor. Halkı, insanları yok sayarak uzaktan bir yerden verilen kararları, politikaları zorla uygulama en genel manada Kürt sorunun kökünü oluşturuyor zaten. Şimdi benzer bir davranışa Ankara yeniden hazırlanıyor anlaşılan.Hürriyet