''Travma, problemli davranış için bir tetikleyicidir''

Yol Birey ve Aile Danışmanlık Merkezi ne zaman kuruldu? Kurucuları kimler?

Şeyda Özdalga- Yaklaşık 30 yıldır çocuk, genç ve yetişkinlerle çalışıyorum.  İş ve meslek yaşamımda devlet, özel kurum, özel okul, terapist ve eğitimci olarak da 11 yıl da Davranış Bilimleri Enstitüsü'nde çalıştıktan sonra Göktürk'te YOL Birey ve Aile Danışmanlık Merkezi'ni kurdum. Büyük bir kentte yaşıyoruz. Zaman hepimiz için değerli. Kişilerin değişim ihtiyacının çözümü için onların yakınındayız. Merkezimiz 2014 Aralık'tan beri danışmanlık, terapi, koçluk ve özel eğitim desteği vermektedir.

Hangi alanlarda hizmet veriyorsunuz?

Şeyda Özdalga : Aslında yaşam alanımızda karşılaştığımız  annenin hamileliğinden yani çocuğun doğum sürecinden yaşamın sonuna kadar ki birçok sorunun çözümü için çalışıyoruz. Terapilerdeki hedeflerimiz gibi sorundan değil çözümden yola çıkarsak şöyle sıralayabilim; Hamileliğinizi bulantısız geçirebiliyor, bu döneminize ait stresi yönetebiliyorsunuz, normal doğum yapabilecek durumdasınız, bebeğiniz dünyaya geliyor ona nasıl bakım vereceğinizi de, onunla nasıl güçlü bir bağ kuracağınızı da biliyorsunuz. Çocuğunuzun  fiziksel, duygusal, sosyal, dil gelişimini adım adım izliyorsunuz. Gazı, sancısı, uykusu, beslenmesi, oyuncağı, oyunu konusunda bilinçlisiniz. 2 yaş sendromunu ve çocuğunuzu yönetebiliyorsunuz.

Kaygı, korku, öfke, üzüntü gibi duyguları kontrol altında, yolunda gitmeyen beceri, iletişim, gelişim sorunlarına çözümler bulabiliyorsunuz. Yatağında, odasında yatıyor, tuvalet eğitimini verdiniz, gece kuru kalıyor.

Hiperaktivite, dikkat ve öğrenme sorunlarının sebeplerini testlerle tespit edilmesini sağlayarak nörogelişimlerine destek olabiliyorsunuz. Sosyal becerisi olan, insani değerlerin farkında, kardeş ilişkileri güçlü, yaratıcı, sınavlarda, sanatta, sporda performansını tam kullanabiliyor. Hedef koyuyor, çalışma motivasyonu yüksek, planlarına uyabiliyor, öğrenmeyi biliyor, ödev ve sorumluluklarına öncelik veriyor, bilgisayar oyunlarını kontrol edebiliyor ve kitap okumayı çok seviyor. Kendini ifade edebiliyor. Zamanını planlayıp, problem çözebiliyor. Genç ailesinden, ailesi genç çocuğundan memnun. Kariyer konusunda atılması gereken adımları atabiliyor.

Takıntısız, mükemmelin değil iyinin peşinde, kapalı yerde, uçakta, asansörde sakin, yemesini kontrol edebiliyor, keyifli gece uykuları var, sakin bir kişi, girişken, teknoloji, alışveriş, alkol, sigara ve uyuşturucu madde bağımlılıkları yok. Yaşadığı travmalarla başedebiliyor. Eşiyle sağlıklı ilişkide, boşanma kararı alındıysa çocuklarına nasıl anlatacağını, yeni yaşamını nasıl sağlıklı sürdüreceğini biliyor. Üvey ebeveynlik durumunda stratejileri var.  Yaşamından, ilişkilerinden memnun. İşte tüm bu hedeflere ulaşmak için birlikte yol alıyoruz.

Ekibiniz hakkında kısaca bilgi alabilir miyiz?

Ekibimiz alanında uzman, işini çok seven ve önemseyen kişiler;

Uzman Psikolog Şeyda Özdalga : 1982 yılında Hacettepe Üniversitesi Psikoloji bölümünden İstanbul Üniversitesine yatay geçiş yaparak 1986 yılında mezun oldum. MEB Ekol Etüd ve Başarı Merkezi kurucu ortağı olarak öğrenme güçlüğü, dikkat  eksikliği ve davranış bozuklukları üzerinde çalıştıktan sonra “Özel TEK Okulları Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Servisinde” çocuk ve ergenlerin, kişisel, eğitimsel ve kariyer gelişimleri ile aile sorunlarına yönelik alanlarda, toplam altı yıl çalıştım. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü  ‘Uygulamalı Psikoloji’ Yüksek Lisans programını “Lise son sınıf öğrencilerinin akademik başarılarının 16 PF Kişilik ve Meslek Boyutları açısından incelenmesi” projesi ile bitirdim. DBE Davranış Bilimleri  Enstitüsü' nde 11 yıl eğitmen ve terapist olarak çalıştım.

Yetişkin, Çocuk ve Gençlerle Kognitif Davranışçı Teori Eğitimleri ve Süpervizyonu, Aile Terapisi, 1. ve 2. Düzey EMDR TravmaTerapisi, Erken Dönem Çocukluk Travma Terapisi, Çözüm Odaklı Kısa Süreli Terapi, Performans Geliştirme, Dışavurumcu Sanat Terapisi, Hipnoterapi, Theraplay Oyun Terapisi, Zeka Testleri (Wisc IV-CAS) Projektif (Rorschach, CAT,TAT) ve Nöropsikolojik Testler, ETOÇOM Etkileşim temelli erken çocukluk gelişimi sertifikalı eğitimlerini, alanında değerli yerli ve yabancı uzmanlardan aldım. Liderlik için Koçluk eğitimim devam ediyor. Anksiyete Bozuklukları (fobi, depresyon, travma sonrası stres bozukluğu, obsesif kompulsif, panik bozukluk), Sınav Kaygısı ve Performans Geliştirme, Dikkat Eksikliği, Öğrenme Güçlüğü, Davranış ve Uyum sorunları, Travma, Sosyal Beceri, Boşanma, Evlat edinme, İletişim ve Yaşam Becerileri, Kariyer Gelişimi alanlarında uygulamalı çalışmalar ve danışmanlık yapmaktayım.

Nancy Levi : 2008 yılında Bilgi Üniversitesi Psikoloji bölümünden onur derecesi ile mezun olduktan sonra, 2011 senesinde Okan Üniversitesi Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programı'nı tamamlayıp Klinik Psikolog unvanını aldım. Yüksek Lisans eğitimi süresince klinik çalışmalarıma Bilişsel Davranışçı Terapi yöntemini kullanarak üniversitenin bünyesinde Dr. Emel Stroup süpervizörlüğünde devam ettim. Yüksek lisans projemi " Suça itilmiş çocuk ve ergenlerin bilişsel yapılanması" üzerine hazırladım.

EMDR, Bilişsel Davranışçı Terapi, Stratejik Aile Terapisi, Theraplay Oyun Terapisi, Çözüm Odaklı Terapi , Psikososyal Müdahale, Zor Ergenlerle Psikoterapi , Aile içi İstismarı Önleme ve Öfke Kontrolü eğitimlerini aldım. 

Gerek lisans gerek yüksek lisans öğrenimim sırasında ve sonrasında Travma odaklı çalışmalar yaptım ve Marmara bölgesi Sel Felaketi ardından THY Amsterdam uçak kazasında ve Ümraniye E tipi/ T tipi cezaevinde mahkumlarla terapi alanında gönüllü psikolog olarak ekipte yer aldım.    7 senedir Levent'te bulunan Özel Süperçocuk Evi'nde psikolog olarak çalışmakta, ögrenciler ve ailelere danışmanlık vermekteyim. Çeşitli Danışmanlık Merkezlerinde görev aldıktan sonra Şubat 2015'te Yol Birey ve Aile Danışmanlık Merkezi ekibine katılarak çocuk, ergen, genç, yetişkin ve ebeveynlerle Klinik psikolog olarak çalışmaya başladım.  

Sera Mizrahi İpeker: 2011 yılında Boğaziçi Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik bölümündeki lisans eğitiminin ardından Doğuş Üniversitesi'nde Klinik Psikoloji yüksek lisansımı aldım. Doğuş Üniversitesi Psikoloji Eğitim Merkezi'nde, farklı yaş gruplarından danışanlarla Bilişsel Davranışçı Terapi yöntemlerini kullanarak iç stajımı tamamladım ve farklı uzmanlardan yoğun süpervizyon aldım.

PSY Çocuk ve Aile Danışmanlık Merkezi'nde başladım, burada özel eğitime ihtiyaç duyan çocuklarla çalıştım ve asistanlık görevini yürüttüm. Ardından, Özel Açı İlköğretim Okulu'nda psikolojik danışman olarak çalışarak, 8-9 yaş grubundaki çocukların bilişsel, duygusal ve gelişimsel ihtiyaçları doğrultusunda ebeveynlere ve öğrencilere danışmanlık verdim. Lisansüstü eğitimim sırasında Prof.Dr.Tarık Yılmaz'ın yanında çalışarak 6-12 yaş aralığındaki çocuklarla bireysel görüşme ve değerlendirme sürecini yürüttüm. 2014 yılından itibaren özel bir danışmanlık merkezinde de  4-12 yaş arası çocuklarla psikolojik danışmanlık ve destek görüşmelerini sürdürmekteyim.  

Mesleki hayatım süresince EMDR, Deneyimsel Oyun Terapisi, Bilişsel Davranışçı Terapi, Çözüm Odaklı Terapi ve SIATT Bebeklik ve Erken Çocukluk Dönemi Tarama Testi eğitimlerini aldım.  

Bu başlıklarda uyguladığınız terapi yöntemleri nelerdir?

Çocuklarda görülen okula uyum sorunları, öfke patlamaları, boşanma, travma ve yas, özgüven problemleri, korku , kaygı, okb, sosyal fobi , panik bozukluk ve bir çok alanda Bilişsel Davranışçı Terapi, Çözüm Odaklı Terapi, EMDR Travma Terapisi, Çift ve Aile Terapisi, Theraplay Oyun Terapisi ve Sanat Terapisi yöntemlerini kullanıyoruz.

Önce aile, ardından toplum. Herkesin bir danışmana ihtiyacı var mıdır? Çok küçük yaşta başlanması gereken bir süreç mi? 

Yetişkinlerle çalışırken olmuş olanı değiştirirken çocuklarla çalışırken olmakta olanı değiştiririz.  Erken çocukluk dönemi önleyici, duruma anında müdahale edip düzelteceğimiz dönemlerdir. Artık geçmişe göre mesleğimizin algısı olumlu yönde değişmektedir. Bazen aileler çocuklarını getirirken sorunlu etiketini hissetmesin diye nasıl söyleyeceklerini bile danışıyorlar.

Çocuk ve genci gözetecek kişiler aileleridir. Bilinçli anne babalar onları bize getirirler. Bu sacayağı bir etkileşimdir aslında Süreç içinde ebeveynlerin değişimi çocuklarının değişimine yardım eder ve onlar değişmiyorsa ilerleme zorlaşır, hedeften uzaklaşılır. Öfkeli bir anne, tartışan bir çift, çok çalışan yeterli ilgi veremeyen bir ebeveynin değişmesi çocuğa, gence yardımcı olur. Bu ihtiyacı projektif test ve gözlemlerle tespit edip ailelere önerilerde bulunur, bireysel veya aile terapisi  uygularız.

Danışmanlığın bireyin hayatındaki önemi nedir? 

Danışanla belirlenen hedefler doğrultusunda olumlu değişime ulaşırız. Bu değişim düşüncede, duyguda ve davranışta olduğu zaman çözüm gelir. Korkan korkmaz, dikkatsiz olan dikkatini kontrol eder, yeni stratejiler bulur, takıntıları olan kontrol etmekten vazgeçer,  Kaygılanan performansını tam yansıtır, depresyonda olan harekete geçer, geçmişe takılmadan, anındakileri farkederek, gelecek hedefleri için adım atar, beceri, kişilik ve ilgi alanına göre doğru mesleği seçer, boşanma veya evliliğini sürdürme kararı alır, çocuğun gelişimini adım adım takip eder, gelişmesi gereken alanlarına zamanında geç olmadan müdahale eder.

Küçük yaşlarda kaynağı tespit edilemeyen sorunlar yetişkinlikte ne gibi sorunlar olarak karşımıza çıkar? (Bu konuda örnek alabilir miyiz?)

Birebir sebep sonuç ilişkisi olmasa da ilgili olabilecek  konular vardır. Hamilelik stresi çocuğun dış dünyaya güvenmemesine, memeden çok erken veya geç ayrılık bağımlılıklara, yaşadığı travmatik olaylar (ölüm kaza, fiziksel duygusal taciz vs.) tehdit algısının artmasına, obsesif, fobik olmasına, kendi başına uykuya geçememesi kendini yatıştıramadığı için gelecekte depresyona girme olasılığını arttırır. Süresi, sıklığı, şiddetine göre farklılaşır.

Travma danışmanlığı hakkında bilgi alabilir miyiz? Bireyin danışmanlık sayesinde travmayı atlatabilmesi ne kadar mümkün?

Travma; kendisinin ya da diğerlerinin yaşamına, fiziksel bütünlüğüne, sevdiklerine, inanç sistemine kast eden ölüm, yaralanma, tehdit durumlarını deneyimleme veya tanık olma, boşanma, ayrılık, duygusal ve fiziksel taciz, fiziksel yaralanma, trafik kazası, hastalık, uzuv veya işlev kaybı gibi  durumlardır.  Her çocuk ve yetişkin benzer durumlarda farklı tepkiler gösterebilirler. Travma problemli davranış için bir tetikleyicidir.

Travma Danışmanlığında, sıfır ile 10 arası bir skalada yer alan travma derecesini kaçtan başlarsak başlayalım en düşük seviyeye getirmek, yaşanan duruma karşı duyarsızlaşmak, olayın günlük hayatımızdaki engellerini kaldırmak, kişinin yaşamına güven ve güçle  devam etmesini amaçlarız. Çocuğa kaybın, yaşananların nasıl anlatılacağı, durumun ne olduğu ne zaman, nerede söylenmesi ve kendi duygularını nasıl yansıtması gerektiği, duygusal desteğin önemi konusunda yakınlarına bilgi verirken, maruz kalan kişiyle de EMDR Travma terapisi ve sanat terapisi  ile çalışıyoruz.

Sınav öncesi ailelerin çocuklarına ilaç takviyesi yaptığı konusunda haberler okuyoruz. Bu konuda ne düşünüyorsunuz? Bu ilaçların çocuklara etkileri neler? 

TEOG, YGS,LYS, SAT, AP, IB, IELTS, Toefl gibi uzun soluklu sınavlarda ve okul sınavlarında çocuğun gencin performansını olumsuz etkileyen bir dikkat ve öğrenme sorunu varsa psikiyatrist yönlendirmesi yaparız. Objektif testlerin sonuçlarıı psikiyatrist'e sunarız.

Görsel dünyası gelişmiş bu dönem çocukları sağ beyinlerini aktif kullanıyorlar, okuma, anlama yani sol beyin fonksiyonları daha az geliştiği için de sınavda zorlanıyorlar. Öğrenme her iki alanın etkin kullanımıyla mümkün. Bloke olan alanı güçlendiren, öğrenmeyi öğreten daha uzun soluklu çalışmamızla ve kaygı kontrolüyle ilaca gerek olmadan sınav başarısına ulaşan çok sayıda danışanlarımız var.

Yakın zaman için planladığınız eğitim ya da farklı çalışmalar var mı?  

Öncelikli olarak Ekim ayında kaygı ve öfke problemleri yaşayan çocuklarla 8-10 hafta sürmesini planladığımız grup çalışmaları açacağız. Bu çalışmaların amacı benzer şeyleri yaşayan çocuklarla bir araya gelerek onlara uygun baş edebilme yöntemleri öğretebilmek. Bunun yanı sıra sosyal beceri geliştirme, dikkat arttırma, sınav kaygısı grupları da açılacak. Ebeveynlere sınav performans geliştirme, yeterince iyi ebeveynlik, çocuk gelişimi gibi alanlarda da eğitimler düzenleyeceğiz.  

www.yolpsikoloji.com

İstanbul Cad. Arcadium Life II No:26 Kat:3 Daire:19 Göktürk, Kemerburgaz, İstanbul
+90 212 322 34 90 - +90 532 445 40 46 - +90 532 294 04 00
yolpsikoloji@gmail.com