Muhalefet 2023 seçimleri için tarih verdi
CHP ve İYİ Parti, seçimlerin kendi tarihi olan 18 Haziran’da yapılması gerektiğini söylerken “Bundan farklı bir tarihe ertelenemez, bu anayasaya aykırı olur” dedi.
Türkiye’de 10 ili etkileyen depremin ardından 14 Mayıs’taki seçimlerin ertelenmesi tartışılmaya başladı. İlk olarak Reuters’a konuşan bir hükümet yetkilisi seçimlerin 14 Mayıs sonrasına ertelenebileceğinin sinyalini verdi. Sonrasında ise İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, “Seçimlerin 14 Mayıs’a yetişeceğini sanmıyorum ama 18 Haziran’a kalacağını sanıyorum” açıklamasını yaptı.
Cumhuriyet gazetesinden Sarp Sağkal'ın haberine göre tartışmalara ilişkin Cumhuriyet’e değerlendirmede bulunan İYİ Partili Aytun Çıray da seçimlerin kendi tarihi olan 18 Haziran’da yapılması gerektiğini vurguladı. Bu tarihten sonraki bir zamanda seçim yapılmasının anayasaya göre mümkün olmadığını vurgulayan Çıray, “Seçimin ertelenmesi için savaş durumu gerekiyor. Bunun için de Meclis’ten karar çıkması gerekiyor. Bu haliyle seçimlerin erken yapılması imkanı da yok. Genel Başkanı’mız da zaten seçimlerin zamanında yapılması gerektiğini söyledi. Felaket bölgelerinde yapılacak çok şey var. Orada bir travma yaşandı. Bu nedenle Mayısta bir seçim olmaz. Haziran sonrası seçimi zorlamak demek anayasayı zorlamak olur” değerlendirmesini yaptı.
"18 HAZİRAN’DA OLMALI"
CHP kaynakları da seçimin 18 Haziran’da yapılması gerektiğine dikkat çekerek “Böyle kötü yönetilen bir ülkede sandık bir an önce gelmeli ve vatandaşın hakemliğine gidilmeli. Ertelemeyi düşünüyorlarsa bu doğru olmaz. 18 Haziran’da yapılmalı. 14 Mayıs’ta seçim yapılması düşünülürse, OHAL şartlarında ülke seçime götürülmek istenir. Bu doğru olmaz. Acılar da çok taze” dedi. 18 Haziran’dan sonra ise seçim yapılamayacağını vurgulayan kaynaklar, “Seçimi ertelemede yetkili tek yer TBMM’dir. Seçimler ancak savaş durumunda, TBMM’nin kararıyla, en çok bir yıl ertelenir. Şu anda bir savaş durumu bulunmuyor. Yani şu anda seçimlerin 18 Haziran’da olması gerekir” ifadelerini kullandı.
"SADECE SAVAŞ DURUMUNDA VE MECLİS KARARIYLA GERİ BIRAKILIR"
Seçimlerin ertelenmesi tartışılırken Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) 2012/96 sayılı kararı gündeme geldi. Kararda “savaş ve benzeri zaruret sebepleriyle seçimlerin yapılmasının fiilen imkânsız kalması halinde ertelenebileceği” belirtildi.
Hukukçu Ömer Faruk Eminağaoğlu, “AYM kararıyla ilgili ‘yasa maddesine’ dayanak olan 102. maddesi 2017’de kaldırıldı. Anayasanın 77. ve 78. maddesinde de cumhurbaşkanı ve TBMM seçimlerinin beş yılda bir aynı gün yapılması esası ve her iki seçimin savaş sebebiyle TBMM kararıyla geri bırakılabileceği öngörüldü” bilgisini paylaştı. Seçimlerin geri bırakılması durumunda her iki seçimin aynı gün yapılması esas olacak şekilde yetkinin sadece TBMM’de olduğunu vurgulayan Eminağaoğlu, anayasaya geçici bir madde eklenmedikçe seçimlerin zamanında yapılması gerektiğine dikkat çekti”.
Eski Cumhuriyet Savcısı Bülent Yücetürk de “Anayasamız çok açık. Türkiye’de sadece savaş sebebiyle seçimler bir yıl ertelenebilir. Bunun dışında bir erteleme sebebi anayasada öngörülmemiştir. Söz konusu AYM kararının bununla bir ilgisi yoktur. Yasada yazmayan konularda insanların kafalarını karıştıracak, farklı anlamlar çıkaracak tartışmaların bir anlamı yoktur” değerlendirmesini yaptı.
"YSK’NİN YETKİSİ YOK"
İktidarın seçimi Yüksek Seçim Kurulu’na erteletme ihtimalini Cumhuriyet’e değerlendiren İYİ Parti YSK Temsilcisi Mustafa Tolga Öztürk “YSK’nin seçimleri ertelemeye yönelik bir yetkisi yok. Doğal afetlere yönelik bir düzenleme mevcut değil” dedi.
"ADAY OLAMAZ"
Muhalefetten Erdoğan’ın adaylığı ile ilgili “Liderler, haziran seçiminde Erdoğan’ın aday olmayacağını açıklamıştı. Aday olabilmesi için Meclis’ten erken seçim kararı çıkması gerekiyor. Bunun olmayacağı gözüküyor. Diğer türlü anayasayı çiğnemeleri gerekiyor” yorumu geldi.