O ilk Türk kadın mühendis..

Eskişehir Osmangazi Üniversitesinden (ESOGÜ) emekli öğretim elemanı Günseli Naymansoy, ilk Türk kadın inşaat mühendisi ve Anıtkabir'in kontrol mühendisi Sabiha Gürayman'ın bir fotoğrafının Anıtkabir'e konulması talebiyle Genelkurmay Başkanlığına müracaat etti.

Naymansoy, yaptığı açıklamada, 18-19 Ekim 2007'de Anadolu Üniversitesinin ev sahipliğinde ve Ankara Üniversitesinin bilimsel desteğiyle gerçekleştirilen 'Türkiye?de Bilim ve Kadın Çalıştayı'nda ilk Türk kadın inşaat mühendisi ve Anıtkabir'in kontrol mühendisi Sabiha Gürayman'la ilgili bildiri sunduğunu anımsattı.

Çalıştayın bildirilerinin bu ay kitap olarak basıldığını ifade eden Naymansoy, kitapta aralarında ilk Türk kadın romancısı ve son zamanlarda paranın üstüne resminin basılmasıyla gündeme gelen Fatma Aliye Hanım'dan Muazzez İlmiye Çığ'a kadar farklı alanlarda etkin 11 bilim kadınının tanıtıldığını vurguladı.

'GÜRAYMAN SOSYAL YAŞAMDA DA KALICI İZLER BIRAKMIŞTIR'

Naymansoy, çalıştayda ilk Türk kadın mühendis Sabiha Gürayman'ı anlattığını belirterek, Gürayman'ın Atatürk'ün, kızların Yüksek Mühendis Mektebine alınması yönündeki isteğiyle mühendis olduğunu bildirdi.

Gürayman'ın, Anıtkabir'in kontrol mühendisi olarak çalıştığını anlatan Naymansoy, şöyle devam etti: 'Gürayman, bir röportajında göreviyle ilgili duygularını (bu görevi yerine getirmekle Türk kadınına çağdaş uygarlık yolunu açan Atatürk'e olan borcumun çok küçük bir bölümünü ödeyebilirim) demiştir. Yalnızca mesleğinde başarılı olmakla yetinmeyen Gürayman, sosyal yaşamda da kalıcı izler bırakmıştır. Kendisi Fenerbahçe Voleybol Takımı'nda pek çok resmi maça çıktığı gibi takımının şampiyonluğunda da önemli rol oynamıştır.'

'KADIN BELLEĞİNİN OLUŞMASINA KÜÇÜK BİR KATKI OLACAK'

Naymansoy, Gürayman'ı, aydın Türk kadınının simgelerinden biri olarak gördüğünü ifade ederek, ilk kadın mühendisin daha sonraki nesillerce de hatırlanması gerektiğine işaret etti.

Gürayman'ın yakın tarihte hak ettiği saygın yeri alabilmesinin son derece önemli olduğunu anlatan Naymansoy, şunları kaydetti: 'Gürayman'ın kontrol mühendisliğini yaptığı Anıtkabir'e bir fotoğrafının konulmasını yürekten istiyorum. Genelkurmay Başkanlığımıza konuyu yazılı olarak ileterek talepte bulundum. Gürayman hakkında bilgi istediğim Genelkurmay Başkanlığı ellerinde bulunan tüm yazışmaları daha önce bana iletmişti. Ben de bu bilgilerden de yararlanarak bildirimi hazırlamıştım. Bu nedenle talebimin olumlu karşılanacağını ve Sabiha Gürayman'ın resmini Anıtkabir'de göreceğimiz günü umutla bekliyorum. Bu aynı zamanda ülkemizde kadın belleğinin oluşmasına da küçük bir katkı olacaktır.'

SABİHA GÜRAYMAN KİMDİR?

O dönemde Osmanlı sınırları içinde bulunan Makedonya'nın Manastır kentinde 1910'da dünyaya gelen Sabiha Gürayman, 1927'de Yüksek Mühendis Mektebi'ne (bugünkü adıyla İstanbul Teknik Üniversitesine) girdi.

Gürayman, bu okula giren ilk kız öğrenciydi. 1933'de okuldan başarıyla mezun olan Sabiha Gürayman, Türkiye'nin ilk kadın inşaat mühendisi oldu.

Ankara Bayındırlık Müdürlüğünde göreve başlayan Gürayman, daha sonra Bayındırlık Bakanlığına geçti. Türkiye'deki birçok okul, köprü, hükümet konağı ve binanın yapımında görev yapan Sabiha Gürayman, 1941'de Anıtkabir ve TBMM inşaatlarında 10 yıl süreyle görev yaptı.

Gürayman, iki inşaatı da birçok sefer ziyaret eden İsmet İnönü, Celal Bayar ve Adnan Menderes'le sık sık bir araya geldi. Ankara'nın Beypazarı ilçesinde Kemer Köprüsü'nün inşaatını yaptığı sırada Gürayman'ın çalışmalarını takdirle karşılayan ilçe halkı, köprünün ismini değiştirerek, Sabiha Gürayman'ı temsilen köprüye 'Kız Köprüsü' adını verdi.

Gürayman, 1963'de emekli olduktan sonra İstanbul'a yerleşti. Sabiha Gürayman, eşi Remzi Gürayman 1993'te ölünce, çocuğu olmadığı için İzmir'e taşınıp yeğeni Beyhan Susup'un yanına yerleşti.

Çalışma hayatında elde ettiği tüm servetini yaşarken İstanbul Teknik Üniversitesi Vakfı'na ve Fevzi Akkaya Temel Eğitim Vakfı'na bağışlayan Gürayman, bu vakıflar aracılığıyla burslar vererek birçok şehit çocuğunun eğitim masraflarını karşıladı.

Fenerbahçe Spor Kulübü'nün ilk kadın voleybolcusu da olan Sabiha Gürayman, 2003 yılında 93 yaşındayken İzmir'de yaşamını yitirdi.