İnek sütü ilk 1 yıl tehlikeli !

Evet ilk 4-6 ay mutlaka ve mutlaka bebeklerimize anne sütü verilmelidir. Zira anne sütü, fizyolojik ve en iyi besin,bebek-anne arasındaki psikolojik bağlantıda en iyi yol,bebeğin hastalıklardan korunmasında en emin yaklaşımdır.

İlk 6 aya anne sütü ile beslenen bebekte 6.aydan sonra yavaş yavaş ek gıdalara geçilmelidir ve anne sütü içeriğine en yakın ve de yapılan takviyelerle çocuğun gelişimine her açıdan katkı yapacak formulalarla beslenmeye devam edilmelidir.
Anne sütünün verilmediği durumlarda, özellikle ilk 1 yıl, inek sütünün (SOKAK SÜTLERİ, PASTöRİZE SÜTLER, UHT-DAYANIKLI SÜTLER) kullanılmaması gerektiği, tüm tıp otoritelerince kabul edilen bir gerçektir.

İLK 1 YIL NEDEN İNEK SÜTÜ öNERİLMİYOR :

1-İnek sütü ile beslenen bebekler ihtiyaçlarından çok fazla Protein, Sodyum, Potasyum, Klor alırlar. Bu da bebeklerin henüz tam gelişmemiş böbreklerine hasar verir.

2-İnek sütü; Demir ve C vit. açısından yetersizdir. Bu nedenle barsaklarda kanamalara ve demir eksikliği anemisine (kansızlığa) neden olabilir.

3-İlk bir yıl inek sütü alan bebeklerin, solunum hastalıkları başta olmak üzere, allerjik hastalıklara yakalanma riski çok yüksektir.

4-İNEK SÜTÜ; anne sütü ve bazı mamalarda bulunabilen ve hayati önem taşıyan, bebeğin göz, beyin hücreleri, sinir sistemi gelişiminde rol oynayan Omega-3/ Omega-6 yağlarını içermez.

5-İnek sütünün, içerdiği yağ nedeniyle, sindirimi oldukça güçtür.

6-İnek sütü alan bebeklerde, düşük D vit. ve yüksek Fosfor içeriği nedeniyle, normal kemik ve iskelet gelişimi sağlanamaz.

Zira inek sütünde demir az miktarda bulunur,emilim yüzdesi 5'i geçmez.İçinde gizli kanamaya neden olan proteinlerin varlığı da gösterilmiştir.İlk yıl içinde bu etki daha da fazladır.Bunlara bağlı olarak inek sütüne ağırlık verilerek beslenen süt çocuğunda demir eksikliği ve anemisi gelişir.Ayrıca inek sütü sabitken anne sütünün bebeğin ihtiyaçlarına göre devamlı değişkenlik göstermesi de en önemli unsurlardan birisidir.İnek sütü ile beslenen bazı çocuklarda ishal,barsak kanaması,allerjik deri döküntüleri,akciğer rahatsızlıkları ile karakterize inek sütü allerjisi görülebilmektedir.

Özetle bebeklerimizin ilk 1 yıl içinde inek sütü almaları sonucu:

1- 'Demir eksikliği anemisi' riskinin önemli derecede artmasına,

2- 'İnek sütü proteini alerjisine'

3- İyot eksikliğine bağlı olarak 'zeka gelişiminin geri kalmasına', Bebeklerde iyot eksikliği akranlarına göre zeka düzeyinin en az 13 puan düşük olmasına sebep olmaktadır.

4- Barsakta 'gizli kanamalara',

5- Yüksek orandaki protein,sodyum,potasyum ve klor nedeniyle 'vücutta su kaybına',

6- Sindirimi güç olduğu için 'gaz ve kabızlık sorununa' neden olabilir..

Bebeğin günlük demir ihtiyacını karşılamak için 28 litre ,
D vitamini ihtiyacını karşılamak için 110 litre,
iyot ihtiyacını karşılamak için 3 litre inek sütü içmesi gerekmektedir. SİZCE BU MÜMKÜN MÜDÜR ?

Ayrıca bir dananın vücut ağırlığı 40-50 gün sonra doğum ağırlığının iki katına ulaşır,halbuki insan yavrusu bebeklerimiz için bu süre 3 kat daha uzun olup 5 aylık olunca doğum ağırlığının iki katına ulaşırlar.Yani özetle bir dana ile bir bebek aynı kefeye konmamalıdır, vede her canlıya kendi türünün sütü veya o süte en çok yaklaştırılmış formula mamalar verilmelidir, İNEK SÜTÜ DEĞİL...

Beslenme Otoriteleri ilk 6 ay bebeğin anne sütü ile beslenmesini tavsiye etmektedir. ESPGHAN Beslenme Komitesi bebeğe ek besinle tanıştığı dönemde dahi anne sütü verilmeye devam edilmesini tavsiye etmektedir.

Anne sütünün yetmediği durumlarda biberon mamaları anne sütüne ilave veya yerine kullanılabilir.

İnek sütüne geçiş için tavsiye edilen yaş, ülkeler arasında farklılaşmaktadır.

Birçok ülke ve beslenme otoritesi (ESPGHAN, AAP) 12 ayın sonuna kadar inek sütüne geçmek için beklenmesini önermektedir.

3-12 aylık bebeklerde inek sütü tüketimi herhangi bir intolerans belirtisi vermeden gastrointestinal kanamalara neden olmaktadır. Yine bazı çalışmalar inek sütüne erken geçişin bağırsaklarda kanamaya yol açacağını göstermektedir.

İnek sütü bileşimi incelendiğinde; anne sütü ve biberon mamalarına oranla inek sütünün çok yüksek miktarda protein, doymuş yağ, mineral içerdiği ve linoleik asitin α-linolenik asite oranının bebek için uygun olmadığı gözlemlenmiştir.

İnek sütüne erken geçişin en büyük sakıncası bebekte görülebilecek demir eksikliğidir. Çünkü inek sütü demir açısından fakir bir kaynaktır.

12 ay altı inek sütü ile beslenen bebeklerde demir eksikliği görülmesi aynı zamanda inek sütünde yüksek miktarlarda bulunan kalsiyum ve fosforun demir emilimini inhibe etmesiyle de ilişkilidir.

ESPGHAN Beslenme Komitesi 6-12 aylık bebekler için demir ile zenginleştirilmiş biberon mamalarının kullanımını önermektedir. Verilere göre inek sütünün 1 yaş öncesi bebek için uygunluğu sorgulanmalıdır.

Bebeğin ek besine başladığı dönemde de anne sütü ya da devam maması ihtiyacı en az 500 ml olarak devam etmektedir. Yapılan klinik çalışmalarda 1 yaş altı bebeklerde günlük 500 ml üzerinde inek sütü alımı demir eksikliğine neden olmaktadır.

Dr. Suat ERKMEN / Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı