Nayezd

Değerli okurlar, yukarıda yeralan başlık tapaj hatası değil. Rusya'da son 3 haftadır yaşanan olayların, Rusya medyası tarafından tarifi. Nayezd = Silkeleme. Silkelenen

kim? Mikhail Hodorkovsky. 40 yaşlarında Rusya'nın en zengin iş adamı. Cumhuriyet Savcısı Mikhail H.'in peşinde. Bir iş adamının savcılığa gidip ifade vermesi olağan. Ancak bu Rusya'da Putin'in geçmişte yaptığı şekilde olursa, buna Ruslar ' silkeleme ' adaleti diyorlar. Pişen armutların ağaçtan düşmesi gibi bir benzetme.

Hodorkovsky olayı geçmişte yaşanan olaylardan biraz farklı gözükmekte. Şimdiden, Mikhail ve sahibi olduğu Yukos petrol şirketine sayısız davalar açıldı. İddialar standard. Rüşvet, zimmet, vergi yasasına muhalefet, falan filan. Bu arada Kremlin'e hakim güçlerin gövde gösterisi olarak, Mikhail H.'in ortağı, dolar milyarderi Lebedev şimdiden hapise atıldı.

Petrol Ne Kadar Önemli ?

Moskova'da hiç kimse açılan davaların ve yapılan suçlamaların salt hukuki nedenlerden kaynaklandığına inanmıyor. Görünen hukuki saldırıların arkasında Kremlin'in olduğu kesin. Anlaşılamıyan nokta, saldırıların doğrudan Başkan Putin'den mi güç aldığı, yoksa Putin'in yakın çevresindeki bir kaç kişiden mi kaynaklandığı. Hodorkovsky'e göre, saldırıların esas nedeni, sahip olduğu Yukos petrol şirketinin Rusya'nın diğer petrol devi başka bir şirketle birleşmesinden kaynaklanmakta. Yine Hodorkovsky'e göre, Başkan Putin'in çevresindeki değişik grupların nüfuz mücadelesi kendisine yapılan saldırının nedeni. Siyasi rantın en yüksek olduğu sektör petrol sektörü olduğu için, Başkan Putin'in etrafındaki değişik siyasi gruplar prestijlerini korumak ve politik ateş güçlerini artırmak için bu saldırıyı düzenlemekteler.

Hodorkovsky geçmişte diğer zengin iş adamlarına yapılan imha projelerine tanık olduğu için, bu sefer tedbirli davrandı. Mikhail K. medya patronu Gusinsky ve milyarder Berezovsky'nin ticari imparatorlukların yıkılmasında Kremlin'in Adalet mekanizmasını 'kiraladığını' unutmadı. Geçmişten ders alan Mikhail H. geçen sene ABD'de büyük petrol bağlantıları yaptı. ABD'nin petrol gereksinmesini, Sibirya'dan yüklenen süper tankerlerle güvence altına alma projesini geliştirdi. ( Bakınız Diğer Yazılar : Petrol'de Son Tango).

Washington'un en lüks otellerinde yerleşip, değişik sivil toplum ve sanat kurumlarına bonkör katkılarda bulundu. Geçen hafta Moskova'daki Amerikan Büyük Elçiliği'nin, Rus hükümetinden Hodorkovsky'e açılan tahkikat hakkında resmen bilgi istemesi, Mikhail'in yaptığı yatırımların meyvesini verdiğinin en güzel göstergesi.

Bize Ne ?

Türkiye'nin kuzey komşusunda yaşanan bu olayda, bizi ilgilendiren bir şey var mı ? Haklı ve doğal bir soru. Olaya ne taraftan yaklaştığınız önemli. 50 bin kişinin İnönü'de Türkçe olarak kendi kendine propaganda yaptığı ' En Büyük Türkiye Başka Büyük Yok' yaklaşımına göre Rusya'da yaşanan siyasi olaylar bizi ilgilendirmez. Öte yandan Uzanların Petkim'i açık artırma ile satın alması ile başlayan 'fiş çekme' operasyonunun

Mikhail H.'nin başına gelenlerle eş zamanlı olması bana biraz ilginç geldi.

Eskiden IMF ve Dünya Bankası'nda çalışan üst düzey Hintli memurlar 5 çayı sohbetlerinde ' Türkiye'de 10 yıl sonra ne olacağını bilmek istiyorsan, Latin Amerika'da 10 yıl önce ne olduğuna bak' şeklinde, köri kokan espriler patlatırlardı. Soğuk savaş çoktan geride kaldı. Bu tür espriler de paradigma değişikliğine uğradı. Artık başka espriler yaratmak gerekiyor.

'Rusya'da pişer bize de düşer'

14 Temmuz '03
Cozumel, Meksika
joememet@hotmail.com