Çıban Belirtileri

Genellikle yuvarlaktır ve boyutu küçük bir bezelye kadardır, ancak bir golf topu kadar büyüklükte de olabilmektedir. Bir çıbanın gelişmiş olması söz konusu ise, gelecekteki birkaç gün içinde yumru daha büyük ve daha acı verici ama daha yumuşak bir hale gelmektedir. Daha yumuşak hale gelmesinin nedeni, çıbanın berrak bir sıvı veya irinle dolmasıdır.

Çıban nasıl anlaşılır? Çıbanın ortak belirtileri genel anlamda şunları içermektedir:

    Cilt üzerinde kırmızı renkte bir yumru
    Özellikle dokunulduğunda oluşan ağrı
    Bir bezelye kadar küçük ya da bir golf topu kadar büyük bir yumru
    İğneyla parçalanabilecek kadar yumuşamış olan uç ya da çıban merkezi
    Çıbanın ucunda gelişmiş olan beyazımsı sarı bir kafa
    İrin veya berrak sıvıların gelişmesi sonucu oluşan kabuklanma

Enfeksiyon daha da kötüye gittikçe, çıban merkezinde beyazımsı bir nokta veya kafa ortaya çıkabilmektedir. Bu durum, çıbanın içinde bulunan sıvı ya da irinin kendi kendine boşalmaya başlamasıyla düzelmektedir.

Çevreleyen cilde de yayılabilmektedir. Bu durum kan çıbanı ya da karbunkül olarak adlandırılmaktadır.

Daha ciddi bir çıban enfeksiyonu aşağıda sıralanmış olan belirtilere yol açabilmektedir:

    Çıbanı saran cilt enfekte olmakta ve kızarmaktadır. Bu alanda şiddetli ağrılı bir ağrı, hissedilir bir sıcaklık ve şişme meydana gelmektedir.
    Ateş gelişmektedir.
    Lenf bezleri şişmektedir.
    Esas olarak çıkan çıbanın çevresinde diğer çıbanlar çıkmaya başlamaktadır.

Çıban Çeşitleri

Çıban çeşitleri daha ayrıntılı olarak şöyle açıklanabilmektedir:

Fronkül ve karbunkül: Bu genellikle ciltte bulunan ve genellikle Staphylococcus aureus bakterisi ile enfekte olan bir apsedir. Çıbanın bu çeşiti cilt üzerinde bir veya daha fazla açıklığa yol açabilmekte ve ateş veya titreme ile ilişkili olabilmektedir.

Fronkül terimi, bir kıl folikülü içinde meydana gelen tipik bir çıbanı tanımlamak için kullanılmaktadır. Karbunkül terimi ise bir grup kıl folikülünü içeren ve bir fincandakinden daha geniş bir alanı içeren daha büyük bir apseyi tanımlamaktadır. Bir karbonkül, ciltte hissedilebilecek sertleşmiş bir yumru oluşturabilmektedir. Kronik, tekrarlayan çıbana sahip olma durumuna, fronkül veya karbunkül ismi verilmektedir.

Kistik akne: Çıbanın bu çeşidi, yağ kanalları tıkanıp enfekte olduğunda oluşan bir apse türüdür. Kistik akne, yüzeysel bir cilt inflamasyonundan çok daha derin bir cilt dokusunu etkilemektedir. Kistik akne yaygın olarak yüz bölgesinde oluşmaktadır ve tipik olarak genç insanlarda daha fazla görülmektedir.

Hidradenit suppurativa: Bu çeşit bir çıban koltuk altlarında ve sıklıkla kasık bölgesinde oluşan birden fazla apsenin meydana geldiği bir durumdur. Bu bölgelerdeki çıbanlar, ter bezlerinin lokal iltihaplanması sonucu oluşmaktadır.

Pilonidal kist: Bu, kalçaların kıvrımında meydana gelen bir apse türüdür. Pilonidal kistler sıklıkla kıl foliküllerinin büyüdüğü cilt alanının tabanında küçük enfeksiyon şekilde oluşmaktadır. Direkt basınçtan kaynaklanan tahriş ile zamanla iltihaplı bölge oturmayı zorlaştıran sert, ağrılı ve hassas bir nodül haline gelmektedir. Bu apseler sıklıkla uzun süreli oturmalardan ya da uzun yolculuklardan sonra gelişmektedir.

Acil Tıbbi Yardım Alınması Gereken Çıban Belirtileri

Aşağıdaki belirtilerin ya da koşulların söz konusu olması durumunda tıbbi yardım alınması en doğrusu olacaktır:

    Yumuşak ve süngerimsi hissi veren orta ya da büyük bir çıban veya karbunkül
    Yüzde meydana gelen çıban (bu durum bazen ciddi komplikasyonlara neden olabilmektedir)
    Yüksek sıcaklık veya sıcaklık hissi gibi ek belirtiler genellikle iyi değildir
    Selülit (cildin daha derin tabakasının enfeksiyonu) gibi ikincil bir enfeksiyon
    Tip 2 diyabet, HIV veya AIDS gibi bağışıklık sistemini zayıflatan bir sağlık durumuyla birlikte görülen çıban
    Kemoterapi gibi bağışıklık sistemini zayıflattığı bilinen tıbbi tedavi sırasında gelişmiş olan çıban
    İki hafta sonra iyileşme belirtisi göstermeyen bir çıban

Çıban Nedir?

Çıban diğer adıyla fronkül, cilt üzerinde kızarma ve hassaslaşma ile başlayan lokalize bir enfeksiyon durumudur. Bu alan zamanla daha da sertleşmekte ve daha da acı verici bir hale gelmektedir. Sonuç olarak ise çıbanın merkezi yumuşamakta ve enfeksiyonu ortadan kaldırmak için mücadele eden beyaz kan hücreleriyle dolmaktadır.

Bu beyaz kan hücreleri, bakteriler ve proteinler topluluğudur ve irin olarak da bilinmektedir. Gelişen bu irin cerrahi olarak açılabilen veya cildin yüzeyinden kendiliğinden akabilen bir kafa ya da uç oluşturmaktadır. Doku içinde biriken irin, apse olarak adlandırılmaktadır. Bu nedenle uçuğu bir cilt apsesi olarak değerlendirmek mümkündür. Çıban gövde, ekstremiteler, kalçalar, kasık veya diğer alanlar dahil olmak üzere vücudun herhangi bir yerinde meydana gelebilmektedir.

Çıban Tedavisi

Çıban nasıl geçer? Bir çıbanı tedavi etmek için evde uygulanabilecek bazı öneriler şunlardır:

    Çıbanı kendi kendinize sıkmaktan kesinlikle kaçının.
    Çıbanı antiseptik sabunla yıkayın.
    Çıbanın uç vermesini ve kendi kendine akmasını teşvik etmek için günde üç kez 10 dakika boyunca sıcak kompres uygulayın.
    Patlamış olan çıbanı temiz bir bandajla sarın.
    Enfeksiyonun yayılmasını önlemek için ellerinizi iyice yıkayın.
    Enfekte bölgeleri yıkadığınız ve kurutduğunuz her seferde temiz havlu kullanın.
    Çıban birkaç gün sonra iyileşmezse bir doktora başvurun.

Şiddetli çıban vakalarında tıbbi bir yardım alınmalıdır. Tıbbi tedaviler sıklıkla antibiyotik kullanımını ve neşter yardımıyla çıbanın doktor tarafından akıtılmasını içermektedir. Göz ve burun etrafında gelişen çıbanların her zaman bir doktor tarafından tedavi edilmesi gerekmektedir, çünkü enfeksiyonun kan dolaşımına erişme ve beyne ulaşma riski bulunmaktadır.

Çıban İçin Hangi Doktora Gidilir?

Çıban tanısı ve tedavisi için bir dermatolog yani cilt hastalıkları uzmanına başvurulmaktadır.

acil.net