Dalak Büyümesi Nedenleri

Dalak Büyümesi Nedenleri
Güncelleme:

Dalak genişlemesi, dalağın kan hücresi üretimi ve kan dolaşımının filtrelenmesi için aşırı çalışması gerektiği zaman ortaya çıkmaktadır.

Dalağa anormal kan akışı veya anormal hücreler ve birikintilerle organın invazyonu da genişlemeye yol açabilmektedir. Tüm bu süreçler genellikle aşağıda sıralanmış olan koşullar sonucu oluşmaktadır:

Enfeksiyöz Nedenler

Dalak büyümesi enfeksiyoz mononükleoz (diğer adları bulaşıcı mononükleoz, öpüşme hastalığı, glandüler ateş) ve sıtma gibi hastalıklar sırasında sık görülen bir durumdur. Bununla birlikte, hemen hemen tüm septik şartlarda dalak büyümesi mevcut olabilmektedir. Dalak büyümesinin nedeni dalaktaki mikroorganizmaların artması ve yok edilmesidir. Bakteriyel sepsis, dalak apsesi oluşumu ile sonuçlanabilmektedir.

Dalak Tınanıklığı

Dalak kanla dolduğu zaman genişlemektedir. En yaygın olan ve klinik olarak zararsız olarak değerlendirilen tıkanıklık, genellikle koşarken ya da egzersiz sırasında ortaya çıkmaktadır. Sol kaburganın altında oluşan basınç ve ağrı, istirahat sırasında hızla kaybolmaktadır.

Bununla birlikte, venöz sistem tarafından kanın uygun şekilde tahliye edilemediği durumlar dahil olmak üzere dalak kanı tıkanıklığının daha ciddi nedenlerileri de bulunmaktadır. Bu gibi durumlar karaciğer sirozu ve portal hipertansiyon ile ilgili diğer hastalıkları içermektedir.

Dalak Yaralanmaları

Dalak, zengin kan akımı nedeniyle nispeten iyi korunan bir organdır. Diğer yandan,  genellikle araba kazaları gibi daha büyük kazalar sırasında dalak hasar alabilmektedir. Dalağın hasar alması çoğu zaman sessizce gelişmektedir, çünkü rüptüre olmuş dalak, herhangi ciddi bir belirti olmadan, belirli bir süre kan alabilmektedir. Dalak, kapsül içinde biriken kan ile büyüdüğü zaman ise yırtılma oluşmaktadır.

Lösemi

Kan kanseri olan lösemi sıraında, kan tümörleri dalak büyümesine neden olabilmektedir. Bu durum dalak dokusunda tümör hücresinin proliferasyonuna (hücrelerin çoğalması, artması) bağlıdır. Dalak lenf kanserinden de etkilenebilmektedir.

Kırmızı Kan Hücrelerinin Aşırı Yıkımı

Yaşam süresini kısaltan ve çürümeyi artıran hemen hemen her kırmızı alyuvar hastalığı dalak büyümesine de neden olabilmektedir. Bunun nedeni dalağın eritrosit yıkımının önemli bir parçası olmasıdır. Bu hastalıklar orak hücre hastalığı, talasemi ve otoimmün hemolitik anemiyi içermektedir.

Dalak Tömürleri

Dalak iyi huylu tümörlerden ve nadiren de olsa bazı kanserlerin melanom gibi metastazlarından (kanserin vücudun başka bir kısmına yayılması) etkilenebilmektedir. Dalak için benign tümör olan yani iyi huylu olan tömör ise hemanjiyomdur (damarsal tömürler).

Dalak Hastalıkları

Dalak hastalıkları, vücutta çeşitli organlarda ve dokularda depolanan bazı maddelerin birikimesiyle oluşmaktadır. Genellikle bunlar konjenitaldir (doğuştan) ve nedenleri esas olarak kusurlu bir enzimdir. Bununla birlikte, amiloidoz olarak bilinen protein birikiminden kaynaklanan amiloidoz gibi bazı edinilmiş depolama hastalıkları da dalağı etkileyebilmektedir.

Dalak Büyümesi Risk Faktörleri

Herkesin herhangi bir yaşta dalak büyümesi geliştirme ihtimali bulunmaktadır, ancak aşağıdakiler de dahil olmak üzere bazı gruplar daha yüksek risk altındadır:

    Mononükleoz gibi enfeksiyonları olan çocuklar ve genç yetişkinler
    Gaucher hastalığı, Niemann-Pick hastalığı ve karaciğer ve dalağı etkileyen birkaç diğer kalıtsal metabolik bozukluğu olan kişiler
    Sıtmanın endemik olduğu bölgelerde yaşayan veya seyahat eden kişiler

Dalak Büyümesi Nedir?

Dalak, sol taraftaki göğüs kafesinin hemen altında bulunan bir organdır. Enfeksiyonlar, karaciğer hastalıkkları ve bazı kanser türleri gibi birçok durum splenomegali olarak da bilinen genişlemiş dalağa neden olabilmektedir.

Çoğu insanın dalak büyümesi geliştiği zaman herhangi bir belirti yaşamamaktadır. Sorun genellikle rutin bir fizik muayenede ortaya çıkmaktadır. Çok ince olmadıkça, doktorunuz normal büyüklükte bir dalaği hissedememektedir, ancak yine de dalak büyümesi yaşıyor olma ihtimaliniz vardır. Dalak büyümeniz varsa, doktor nedeni tespit etmek için görüntüleme ve kan testleri yapmayı önerecektir.

Dalak büyümesinin tedavisi altta yatan durumun hafifletilmesine odaklanmaktadır. Büyümüş bir dalağın cerrahi olarak çıkarılması genellikle ilk tedavi yöntemi değildir, ancak bazı durumlarda gerekli görülebilmektedir.

Dalak Büyümesi Tedavisi

Dalak büyümesi nasıl geçer? Başlangıç olarak, dalağı yoran yorucu sporlara bir sınırlama getirmekte fayda vardır. Yırtılmış olan bir dalak aşırı kan kaybına neden olabilmektedir, bu da yaşamı tehdit eden bir durumdur. Bu nedenle, dalak büyümesinin altında yatan neden tespit ve tedavi edilmektedir.

Çoğu durumda, dalak büyümesinin nedeni tedavi ediliğinde dalağın alınmasına gerek duyulmamaktadır. Bazı durumlarda ise dalağın cerrahi (splenektomi, dalak büyümesi ameliyatı) olarak çıkarılması gerekebilmektedir.

Dalak alındığı zaman, vücut belirli bakterileri etkili bir şekilde temizleyememektedir ve kişi belirli enfeksiyonlara karşı daha savunmasız bir hale gelebilmektedir. Bu yüzden enfeksiyonları önlemek için aşılar veya başka ilaçlara ihtiyaç duyulmaktadır.

Dalak Büyümesi İçin Hangi Doktora Gidilir?

Dalak büyümesi tanısı ve tedavisi için hematoloji (kan hastalıkları) bölümüne başvurulmaktadır.

acil.net