Organ nakli olan kişinin psikolojisi de düzeliyor

Diyaliz ve organ bekleme sürecinde pek çok problemle boğuşan hastalar, nakil sonrasında özellikle ilk aylarda korku, stres, suçluluk, üzüntü gibi psikolojik sorunlar yaşayabiliyor. Kişinin bu olumsuzluklara odaklanmak yerine kendine daha çok zaman ayırarak keyif aldığı şeyleri yapmasını tavsiye eden Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Psikoloğu Yekta Korkmaz, “Ruh iyi olmadan beden de iyileşmez” diyor. Psikolog Korkmaz, hastaların özellikle bir yılın sonunda diyaliz dönemine kıyasla fiziksel olduğu kadar psikolojik olarak da olumlu gelişmeler yaşadığını vurguluyor.

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de organ bekleyen hasta sayısı artmaya devam ediyor. En sık rastlanan organ yetmezliği vakalarını ise böbrek yetmezliği oluşturuyor ve binlerce hasta umutla böbrek nakli olmayı bekliyor. Gerek diyaliz ve organ bekleme sürecinde gerekse organ nakli sonrasında bu hastalar birçok psikolojik sorun yaşıyor. Ülkemizde her yaş grubunda ciddi binlerce hastanın diyalize bağlı hayatını sürdürmeye çalıştığını hatırlatan Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Psikoloğu Yekta Korkmaz, “Haftada birkaç kez makineye bağlı şekilde yapılan diyaliz tedavisi öncesi ve sonrasında hasta, hem fiziksel hem ruhsal olarak olumsuz etkileniyor. Diyaliz sürecinde çoğu hastanın gündelik yaşamı ve iş hayatında sorunlar oluşurken, okullarına ara vermek zorunda kalan hastalar da bulunuyor. Böbrek yetmezliğinin yarattığı yorgunluk, halsizlik, kısıtlı ilgi alanları, kısıtlı beslenme gibi etkenler diyaliz sürecinde de devam ediyor. Bu durum hastaların depresif duygulanım ve kaygı düzeylerinde artışa neden oluyor” diyor.

KORKU VE MUTLULUK BİR ARADA

Psikolog Yekta Korkmaz, böbrek naklinin yalnızca böbreğin görevini düzeltme değil, aynı zamanda nakil yapılan hastalarda yaşam kalitesini de artırma amacı taşıdığının da altını çiziyor. Nakil sürecine giren hastaların hazırlık aşamasında stres, kaygı, heyecan; ameliyat sonrasında ise yaklaşık ilk 3 ay heyecan, korku, mutluluk gibi birçok duygunun iç içe olduğu bir dönemden geçtiğini anlatan Korkmaz, şöyle devam ediyor: “Bazı hastalarda böbrek naklini takip eden ilk aylar yoğun ilaç tedavisi, uyum süreci gibi nedenlerle sıkıntılı geçse de, özellikle bir yılın sonunda diyaliz dönemine göre fiziksel olduğu kadar psikolojik olarak da olumlu gelişmeler yaşanıyor. Hasta gücünü ve sağlığını yeniden kazanırken yaşam kalitesi de artıyor. Kişiler artık bağımsız yaşamanın zevkine vardıkları için hem kendileri hem de aileleri daha mutlu hissediyor. Ancak bu süreçte hastanın takibi ve tedaviye uyumu da büyük önem taşıyor.”

OLUMSUZLUKLARI AŞMAK İÇİN DEĞİŞİM ŞART

Tedavide hastanın kendini ruhsal olarak iyi hissetmesinin de büyük rol oynadığına dikkat çeken Psikolog Yekta Korkmaz, kronik rahatsızlıkları olan kişilerde depresyon ve panik atak gibi rahatsızlıkların çok sık görülebildiğini söylüyor. “Nakil süreciyle beraber zaman içinde bu olumsuzlardan da kurtulmak için kişinin de hayatında değişiklikler yapması gerekiyor” diyen Korkmaz, özellikle böbrek hastalığıyla beraber şeker, tansiyon gibi başka rahatsızlıkları da olan hastalarda bu durumun daha büyük önem arz ettiğini söylüyor. Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Psikoloğu Yekta Korkmaz, 3-9 Kasım Organ Bağışı Haftası dolayısıyla, organ nakli bekleyen ve bu operasyonu yaşayan hastalara şu tavsiyelerde bulundu:

YARDIM ALMAKTAN ÇEKİNMEYİN

“Organ nakli kolay bir süreç değildir. Vücudun böbreğe alışması, uyum sağlaması, dengelerin düzelmesi için zaman gerekir. Nakil sonrası yaklaşık 1-3 ay içinde kronik böbrek yetmezliğinin yarattığı birçok sorun ortadan kalkmış olacak. Kendinizi daha sağlıklı hissedeceksiniz. Bu dönemde iniş çıkışların yaşanması normaldir, kendinizi buna hazırlamanız korkularınızı da azaltacaktır. Nakil sonrası özellikle ilk aylarda korku, stres, suçluluk, üzüntü, uyku düzeninde bozulma gibi farklılıklar görülebilir. Bu olumsuzluklara odaklanmayın! Çünkü kronik böbrek hastalığı, vücudu hem ruhsal hem de fiziksel olarak etkileyen bir hastalıktır. Nakil sonrası kendinize daha çok zaman ayırarak, kendinize iyi gelen şeyler yapmaya çalışın. Hem ruhsal hem de fiziksel değişimlerin olduğu bu dönemde takıldığınız ne varsa mutlaka doktorunuzla paylaşın. Ruhsal olarak kendiniz mutsuz, kaygılı hissettiğinizde ve bu durumla baş edemediğinizde mutlaka yardım alın. Unutmayın, ruh iyi olmadan beden iyileşmez.

İLAÇ KULLANIMINA VE KONTROLLERE DİKKAT

Hastalar bazen kendilerini iyi hissettikleri için bazen de yan etkilerden dolayı ilaç kullanımını ihmal edebiliyor. Ancak ilaç kullanımı ve kontroller bu tedavinin en temel kuralıdır. İlaçlarla ilgili yaşadığınız sıkıntıları mutlaka doktorunuzla paylaşıp onun yönlendirmelerine göre hareket edin. Tedaviniz ne kadar eksiksiz ve düzenli olursa, doğacak sorunların da o derece azalır.

EGZERSİZ VE SPOR YAPIN

Böbrek nakli olmuş hastaların iş ve egzersiz yapabilme gücü hemodiyaliz ve periton diyalizi hastalarından daha iyidir ve normal insanlara yakındır. Daha sağlıklı bir bedene sahip olmak ve ilaçların yaratacağı yan etkileri en aza indirgemek için spor yapabilirsiniz. Ancak egzersize başlamak için böbrek naklinden sonra en az 6 hafta beklemelisiniz. Aerobik, bisiklet, yürüyüş, temiz bir denizde yüzmek sizin için en güvenilir egzersizler olacaktır. Egzersiz programınızı oluştururken mutlaka doktorunuza danışmayı da unutmayın.”

Leyditurk.com