Dünyanın en sağlıklı insanlarının sırrı ne?
Dünyanın en sağlıklı insanlarının sırrı ne?
Dünyada ortalama yaşam süresinin en uzun olduğu beş bölgeye ‘Mavi Bölgeler’ deniyor. National Geographic uzmanlarından, ‘sağlıklı yaşam’ üzerine kitapları bestseller listelerinde zirveye tırmanmış Dan Buettner, dünyanın dört bir tarafını dolaştı; tıp ve demografi konusunda alanının önemli isimleriyle beraber araştırmalar yaptı; yaşları 100 civarında onlarca kişiyle görüştü. Yeni yayımladığı ‘Blue Zones Solution’ isimli kitabında, onların yaşamlarını zenginleştiren ayrıntıları okurlarla paylaşıyor. Buettner’le ‘100 yaşın sırlarını’ konuştuk
Ikaria AdasıYUNANİSTAN Ikaria Adası’nın yaşlıları üzerinde yapılan araştırmalar, adalıların sebze, meyve, tam tahıllı ekmekler, balık, zeytinyağı, keçi sütü, peynir ve şaraptan ibaret ekstrem bir Akdeniz rejimi uyguladığını gösterdi. Sebze ve meyveleri sadece mevsiminde yedikleri gözlendi.Adada biten otları tanıyıp yiyorlar. Hindiba, karahindiba ve rezeneyi özellikle tüketiyorlar (Bunlar A, C, ve K vitamini deposu; ayrıca adalılara folik asit, potasyum, magnezyum ve demir sağlıyorlar).İkaryalılar Akdeniz’deki herkesten çok bakliyat, patates ve kahve tüketiyor.Günde en az dört yemek kaşığı sızma zeytinyağı rejimlerinin parçası.Ikaria’daki keçi sütü ve peynirinin sırrı, sütü keçilerin midelerinden aldıkları ‘rennin’ enzimiyle mayalamalarında. 65 ile 85 yaş arası adalıların yüzde 80’i seks yapıyor.
Okinawa AdasıJAPONYA Okinawa, egzotik ve dertsiz tasasız haliyle Hawaii’ye benziyor. Ama esas önemli özelliği, bin yıldır dünyanın en uzun yaşayan insanlarının yuvası olması.Bugün Okinawa erkeklerinde ortalama ömür 80, kadınlarında 88. İnsanların geçirdiği hastalık/rahatsızlık sayısı Batı ülkelerinin neredeyse beşte biri. Okinawalıların savaş dönemi yokluğunda tükettikleri üç besinin yaşlanmayı geciktirici özellikleri yeni keşfediliyor. Tatlı patates, zerdeçal ve yosun... Okinawa rejiminin temelinde yöreye özgü, bizim ‘acı kavun’ diye adlandırdığımız ‘goya’ bitkisi var. Araştırmalar, goyanın kan şekerini düzenleyici ve yaşlılığı geciktirici özelliğini gösterdi.Et yerine genellikle tofu yiyorlar. Baş içecekleri yeşil çay. Şitake mantarı, esmer prinç, sarımsak vazgeçilmezleri.Kombu ve wakame isimli denizyosunlarını tüketiyorlar. Besleyici özellikleri bir yana, yaşlanmayı geciktirici unsurlar da bu yosunlarda mevcut.
Sardinya AdasıİTALYA Dünyanın ortalama yaşam süresi en uzun erkekleri 42 bin nüfuslu bu adada.Burada yapılan araştırmalar, uzun yaşamı, adanın pastoral koşullarına tam uyuma bağladı. Bir önemli faktör de yürümek. Adanın yokuşlu yolları her yere yürümek zorunda olan adalılara hayat boyu egzersiz yapma imkânı veriyor.Sardinyalıların en çok tükettiği ekmek, yüksek proteinli, düşük glutenli durum buğdayından yapılan bir tür lavaş ekmeği. İsmi ‘Carta di musica’ (bir nota kâğıdı gibi ince göründüğünden). Tam tahıldan imal ettikleri ekşi mayalı ekmek de bir başka favorileri.Sardinya rejimini diğer mavi bölgelerden ayıran esas unsur bakla ve nohut tüketimindeki yüksek oran. Bunlardan lif ve protein alıyorlar.Gözde otları rezene. Domatesi, Grenache cinsi üzümden yaptıkları Cannonau şarabını, bademi, keçi ve koyun sütünü, özellikle çorbaya kattıkları arpayı bol tüketiyorlar.