Boğaların Dönüşü

Değerli okurlar Bush-Saddam çekişmesi uzun süre ekonomik ve finansal konulardan uzak kalmamıza yol açtı. Şimdilik Irak konusunu bir kenara bırakıp finansal konulara dönebiliriz. Aylardır Irak savaşının gölgesinde yaşayan Amerikan borsaları bir canlanma gösterdi. Bu hafta içinde küçük yatırımcıların yakından takip etttiği Barron's dergisi " Boğanın Dönüşü" konusunu kapak yapınca, bu konuya vakit geçmeden eğilmek elzem oldu. Yaklaşık 8 ay önceki 'Ayılar ve Boğalar' analizimde Standard and Poor ( S&P) endeksinin geldiği noktadan sonra daha fazla düşmeyeceğini ve önümüzdeki aylar içinde 1000 noktasına erişebileceğini yazmıştım. Bugün kapanış itibarı ile S&P 935.

Buradan Nereye ?

Yakın takip edilen Nasdaq ve Dow Jones endeksleri Mart başından bu yana 1300'den 1500'e ve 7500'den 8500'e arttılar. Özellikle teknoloji hisseleri gerçekten yüksek artışlar gösterdi. Ekonomik göstergelere baktığımızda, rakamlar aslında fazla iç açıcı gözükmemekte. İşsizlik, daha doğrusu yeni iş yaratma oranı net bir şekilde azalma göstermekte. Büyüme oranları da hem ABD'de hem dünyada aşağıya doğru revize edildi.
Son aylarda sürekli negatif çıkan Amerikan ekonomik göstergeleri savaş sonrası iki positif gösterge ile moral buldu. Hemen savas sonrası tüketici güven endeksi büyük bir sıçrama yaptı.İkinci positif gösterge ise hafta başında hizmetler sektöründen geldi. Hizmet sektörü büyüme hızı, tahminlerin üzerinde iyi çıktı. Hizmet sektörünün ekonominin 3 te 2'sini kapsadığını düşünürsek endeksteki gelişme Amerikan ekonomisinin toparlanmaya başladığının işareti olabilir.
Şu anda Amerikan ekonomisine en fazla ayak bağı olan faktör toplu işten çıkarmalar.
Özellikle imalat sanayinin ABD dışına kaçması nedeni ile imalat sanayinde yeni iş imkanlarının açılmaması, işsizliğin üzerindeki en büyük baskıyı oluşturmakta. Son aylarda vergi gelirlerinin düşmesinden dolayı yerel yönetimlerin toplu işten çıkarmalara başlaması, işsizlik rakamını yıllar sonra yüzde 6'nın üzerine çıkardı. Kötümser tahminlere göre işsizlik oranının giderek artması ve tüketici güvenin azalması Amerikan ekonomisinin en büyük riski.

Bush'un Şansı :

Başkanlık seçimlerine 18 ay var. İki ekonomik faktör ve bir politik faktör zamanlama açısından şu anda ibreyi Bush'tan yana göstermekte. Birincisi Irak'tan pompalanacak bol miktarda petrolün OPEC'in belini kırarak akaryakıt fiyatlarını bir hayli düşüreceği. İkinci ekonomik faktör düşük enerji fiyatlarının enflasyonu ve faizleri kontrol altında tutup borsaların yükselme eğilimini güçlendireceği. Son üç yılda emeklilik fonlarının borsada eridiğini gören sade Amerikan vatandaşlarına yükselen borsaların doping etkisi yapması doğal. Politik olarak Bush'un lehine gözüken durum ise şu ana kadar ortaya çıkan Demokrat Başkan adaylarının fazla 'cevval' lider olmaması. Bu iki positif ekonomik olguya bir de negatif politik olgu eklenince, Bush'un önümüzdeki 1.5 yıl içinde yeniden Başkan seçilmesi mümkün gözükmekte.
Teksaslı kovboyla ikinci bir 4 yıla ne dersiniz ? Hep beraber yaşayıp göreceğiz.

5 Mayıs 2003, Wash. D.C.
joememet@hotmail.com