Ziyaretin Ardından
Bir yıldır süren diplomatik uğraş sonuç verdi ve geçtiğimiz hafta Suriye Başkanı Esad Türkiye'yi ziyaret etti. Geçtiğimiz yıllarda Suriye'nin PKK'ya destek vermesi ve Türkiye'nin İsrail'le güvenlik işbirliği içinde olması, iki komşu ülke arasında uzun yıllar soğuk rüzgarlar estirmişti.
Esad'ın Türkiye ziyareti, Suriye'nin bölgede ABD-İsrail baskısına karşı pozisyon alma stratejisinin sinyali. Suriye'nin Türkiye'ye dostane yaklaşması bu stratejinin temel taşlarından birisi. Yakınlaşma Suriye'nin batı kanadını güvenlik altına alıp, Ankara Şam hattının Kuzey Irak'ta kurulacak Kürt otonomisine karşı ortak cephe oluşturmasını sağlamakta.
Köşe Kapmaca
Tüm Orta Doğu, ABD'nin Irak'ı işgalinden sonra yeniden posizyon almaya başladı. Mısır ve İran ilişkilerini normalleştirmeye çalışıyor. Öte yandan Tahran ve Washington dialog kurarak gerginliğe son vermeye çalışıyor. Son enteresan hamle de Albay Kaddafi'den geldi ve Libya kapılarını açtı. BM denetçileri ve ABD petrol şirketleri şimdiden Libya'nın yolunu tuttular. Orta Doğu'da işler o kadar kızıştı ki Suriye ve İsrail yeniden barış görüşmelerine başlama niyetinde.
Orta Doğu'da yer alan tüm ülkeler ABD ile doğrudan sürtüşmeye girmeden bölgede yaşanan yeni yapılanmanın getireceği imkanlardan yararlanma yarışına girmiş durumdalar.
Suriye bölgedeki en zayıf ve en yalnız ülkelerden biri. Tecrit edilmiş bir Suriye'nin ABD ile ilişkilerinde fazla seçeneği bulunmuyor. İsrail ve Irak'ın komşusu Suriye'yi, ABD talepleri yerine gelmeden rahat bırakmayacak. ABD Kongresi Suriye'yi kapsayan ekonomik ve siyasi ambargo yaptırımını meclisten geçirdi. Washington Suriye'nin Irak'taki gerillalara yardım etmemesini ve kitle imha silahları programını durdurmasını istemekte. Şam şimdilik bütün suçlamaları inkar eder vaziyette.
İşte bütün bu gelişmelere karşı Suriye bölgede kendine taraftar arayışı içinde ve lobi faaliyetlerine kalkışmış durumda. Ayrıca Suriye ve Türkiye'yi birinci dereceden ilgilendiren Kürt sorunu da işin içinde olunca, Esad soluğu Ankara'da aldı.
Ankara, Kuzey Irak'taki gelişmelerden ve ABD'nin Kuzey Irak'a yaklaşımından memnun değil. Başbakan Erdoğan yakında Washington'a geliyor. Komşusu Esad'ın ve Türkiye'nin hoşnutsuzluğunu Bush'a iletecek. Erdoğan zaten önceden Cemil Çiçek'i gönderip bir sondaj yaptı. Çiçek sondaj yaparken, Washington da Erdoğan'dan neler beklediğini 'karşı-sondaj' la bildirdi. Erdoğan kendi görüşlerini bildirirken mutlaka Esat'tan Bush'a bir mesaj iletecek. Belki de Bush'tan karşı mesajı alıp Esad'a iletecek.
Oyun Oyun İçinde
30 yıldır sorun olmaya devam eden Kıbrıs'ı Bush kesinlikle çözmek istiyor. Amerikan seçimlerinden önce elde edilecek çözüm ABD'de yaşayan Rum lobisini sevindirir. Bir tarafta AB için tarih alma arzusu, diğer tarafta Kuzey Irak'ta fazla aşırıya gidilmemesi beklentisi olan Türkiye'nin fazla seçeneği yok. Üstüne üstelik, İstanbul'da peşpeşe patlayan bombalar, kamu oyunun ne kadar aşırı bir 'suni' güvenlik içinde olduğunu ortaya çıkardı. Sarsılan özgüvenle beraber ruh hali bir hayli bozulan toplum, ABD'nin terörizm uyarılarını daha ciddiye almak zorunda.
Bütün bu parametrelerin çakıştığı bir ortamda Başbakan Erdoğan'ın Washington'da manevra alanı dar. Bush her zaman ki 'taşralı country boy' havası ile korkarım Erdoğan'ın sırtını sıvazlayıp esprisini patlatacak. " Dear Tayib, sen hele Kıbrıs'ı çöz. Ondan sonrası Şam'da kayısı "