Karşılıksız çekte tehlikeli artış

Tür­ki­ye Ban­ka­lar Bir­li­ği (TBB) Risk Mer­ke­zi ve­ri­le­ri­ne gö­re, bu yı­lın ilk beş ayın­da ib­raz edi­lençek mik­ta­rı, ge­çen yı­lın ay­nı dö­ne­mi­ne gö­re yüz­de 7.9 ar­tış­la, 8.75 mil­yon dü­ze­yi­ne çık­tı.

Bu­na kar­şı­lık, kar­şı­lık­sız çı­kan çek­le­rin, 2013 yı­lı­nın ilk 5 ayın­da yüz­de 33.6'lık bö­lü­mü öde­nip kur­ta­rı­lır­ken, bu ra­kam 2014 yı­lı­nın ay­nı dö­ne­min­de yüz­de 22.3'e ka­dar düş­tü. Böy­le­ce, kar­şı­lık­sız çek­le­rin yüz­de 77.7 gi­bi bü­yük bö­lü­mü ya­sal iş­le­me alın­mış ol­du.

Öde­me­ler­de bu yıl ma­yısta ya­şa­nan sert dü­şüş de dik­kat çek­ti. Ma­yıs ayın­da 43 bin 259 kar­şı­lık­sız çe­kin yal­nız­ca yüz­de 12.9'una kar­şı­lık ge­len 5 bin 572 ta­ne­si öde­nip kur­ta­rı­la­bil­di. Böy­le­ce, Ma­yıs ayın­da kar­şı­lık­sız çek­ler­de öde­me ora­nı ay­lık baz­da ilk kez yüz­de 20'inin al­tı­na in­miş, ya­sal iş­le­me alı­nan çek­le­rin ora­nı da yüz­de 90'a da­yan­mış ol­du.

Kar­şı­lık­sız çek­le­rin öde­me­le­ri ay­lık baz­da in­ce­len­di­ğin­de, ocak ayın­da, 51 bin 484 olan kar­şı­lık­sız çe­kin, yüz­de 28.1'i olan 14 bin 464 ade­di­nin öden­di­ği gö­rül­dü.

Ma­yıs­ta zir­ve yap­tı

Kar­şı­lık­sız çek­le­rin öde­me­le­rin­de da­ha son­ra­ki ay­lar­da ya­şa­nan ge­ri­le­me­ler, ma­yısta sert bir dü­şüş­le, yal­nız­ca bu yı­lın de­ğil, ka­yıt­la­ra gi­ren tüm za­man­la­rın en dü­şük dü­ze­yi­ne in­di. Ma­yıs ayın­da 43 bin 259 kar­şı­lık­sız çe­kin, yüz­de 12.9'una kar­şı­lık ge­len 5 bin 572 ta­ne­si­nin öde­ne­bil­di­ği dik­kat çek­ti.

İstihbarat topluyoruz

Çer­kez­köy Or­ga­ni­ze Sa­na­yi Böl­ge­si Yö­ne­tim Ku­ru­lu Üye­si Yıl­dı­rım Ul­kat, ar­tık şir­ket­le­rin kar­şı­lık­sız çek ve­ren­ler­le iş yap­ma­dı­ğı­nı be­lir­te­rek, "Çek ala­cak­sak ken­di ken­di­mi­zi ga­ran­ti al­tı­na alı­yo­ruz. Es­ki­den böy­le bir şey yok­tu, araş­tır­ma yap­maz­dık, is­tih­ba­rat top­la­maz­dık. Pi­ya­sa ken­di oto kon­trol me­ka­niz­ma­sı­nı ge­liş­ti­ri­yor" dedi.

Ekonomik krizin öncüsü

İs­tan­bul Ser­best Mu­ha­se­be­ci Ma­li Mü­şa­vir­ler Oda­sı (İSM­MMO) Baş­ka­nı Yah­ya Arı­kan, kar­şı­lık­sız çek­le­rin eko­no­mi ile bü­yük bir bağ­lan­tı­sı ol­du­ğu­na dik­kat çe­ke­rek, "Eko­no­mi­de olum­lu bir ha­va­nın ol­ma­ma­sın­dan kay­nak­la­nı­yor. Pi­ya­sa­da gö­rün­me­yen bir da­ral­ma, bir dur­gun­luk var. Üre­tim­de­ki azal­ma­la­rı da in­ce­le­mek ge­re­ki­yor. Üre­tim­de­ki aza­lam­lar, kar­şı­lık­sız çı­kan çek­le­rin de öde­ne­me­me­si­ne ne­den olu­yor. Bu­nun okun­ma­sı; eko­no­mi­de­ki sü­re­cin olum­suz­lu­ğa doğ­ru git­ti­ği şek­lin­de. Bun­lar, bir eko­no­mik kri­zin ön­cü­le­ri ola­bi­lir " de­di.