Tunusun Rönesansı

RESMİ olmayan sonuçlara göre laik çizgideki Nida Tunus (Tunus'un Sesi) partisinin önde bitirdiği Tunus genel seçimleri, 23 yıllık Zeynel Abidin Bin Ali rejiminin devrilmesinin ardından ülkede yeniden doğuşun (Rönesans) kapılarını açtı. 2011'deki kurucu meclis seçimlerini, Türkiye'deki AK Parti'yi örnek alan İslami parti Ennahda (Yeniden Doğuş - Rönesans) Hareketi kazanmıştı.

Arap Baharı'nın fitilini Yasemin Devrimi'yle ateşleyen Tunus, bunu takip eden yaklaşık dört yıl boyunca Arap ülkeleri içinde geniş katılımlı demokrasiyi elde etme arzusunu ortaya koyan ilk ülke olma özelliğini taşıyor.

Devrimin koltuğundan ettiği Zeynel Abidin Bin Ali'nin 14 Ocak 2011'de ülkeden kaçmasının ardından yıllardır sürgünde bulunan muhalefetin temsilcileri Tunus'a dönerek, siyasal parti faaliyetleri yürüttü ve kısa süre sonra 58 yıllık cumhuriyet tarihinin ilk serbest seçimleri yapıldı. Böylece toplumun tüm kesimlerinin temsilcilerinin katıldığı kurucu bir meclis oluşturuldu. Seçimlerde yüzde 37 oy oranıyla tarihi bir zafer elde eden ise ılımlı İslamcı parti Ennahda Hareketi oldu. Kurucu Meclis tarafından 26 Ocak 2014'te kabul edilen yeni Anayasa ile büyük bir siyasi krizin eşiğinden dönen ülkedeki muhalefet, 2013 yılında işlenen iki siyasi cinayetin hesabını Ennahda'dan sorarak, istifa baskısı yapmaya başladı.

Sol çizgideki Demokratik Yurtsever Hareket'in lideri Şükrü Belaid ve ona yakın çizgideki Halk Hareketi'nin eski lideri Muhammed Brahmi'nin öldürülmesiyle ülkede gerilimin artması üzerine Ennahda, teknokrat bir hükümet formülünü kabul etti.

Sürgünden ayağının tozuyla döner dönmez 1981'de kurulan ve yasaklı olan siyasi hareketini 2011'de resmen partileştiren Raşid Gannuşi liderliğindeki Ennahda, Pazar günü yapılan parlamento seçimlerinin favorisiydi.

Ancak rejimin devrilmesinden sonra siyasi istikrara kavuşma arzusuyla sandıklara giden yaseminler ülkesinin halkı, bunu tersine çıkardı. 30 Ekim'de resmi sonuçların açıklanması beklenirken, sandık çıkış anketlerinde seçimin galibi Nida Tunus partisi oldu. Parlamentoda uzlaşıyla yeni sivil anayasanın kabulünden sonra ilk kez düzenlenen özgür seçimlerde oyların yüzde 38,71'ini alan Nida Tunus, 217 üyeli mecliste 84 sandalye elde ederken, Ennahda ise oyların yüzde 31,79'u ile 69 sandalyeye sahip oldu. Kalan sandalyeler de 15 ayrı siyasi parti arasında bölüşüldü. Seçime katılımın yüzde 62'yi bulduğu açıklandı. Cumhurbaşkanı Munsif el-Merzuki'nin Nida Tunus Partisi'ni hükümeti kurmakla görevlendirmesi bekleniyor, ancak partinin Parlamentoda çoğunluğu sağlamak için koalisyon oluşturması gerekiyor. Kurulacak olan hükümet, kanunlara göre 5 yıl görevde kalacak.

TUNUS'UN AK PARTİSİ NEDEN KAYBETTİ?

Ekonomik sorunların yanı sıra, politikacı ve güvenlik güçlerine yönelik islamcı grupların silahlı saldırılarının artması Ennahda öncülüğündeki hükümetin başını ağrıtan konuların başında geliyordu. Parti ayrıca, cihatçı eğilimleri güçlendiren bir kaynak olmakla da suçlanıyordu. Liderliğini, Bin Ali'nin yıkılmasının ardından kurulan geçici hükümete başbakanlık da yapmış olan eski bakanlardan 87 yaşındaki El-Baci Kaid es-Sebsi'nin yürüttüğü Nida Tunus, laikler ve sol eğilimlilerden oluşurken, güçlü sendikaların da desteğini aldı. Nida Tunus'un, Ennahda'nın yükselişinden endişe duyan laik seçmenin oylarıyla sandıktan birinci çıktığı belirtiliyor.

DÜNYADAN OLUMLU TEPKİLER: TUNUS, ARAP BAHARI RÜYASININ GERÇEĞE DÖNÜŞEBİLECEĞİNİ GÖSTERDİ

Tunus seçimlerine dünyadan da olumlu tepkiler gelmeye başladı. ABD Başkanı Barack Obama yazılı açıklamasında, "Tüm Amerikan halkı adına, Tunus halkını, Tunus'un tarihi siyasi dönüşümünde önemli bir kilometre taşı olan yeni bir parlamentonun demokratik seçiminden dolayı kutluyorum" ifadelerini kullandı.

Yine yazılı açıklama yapan İtalya Dışişleri Bakanı Federica Mogherini ise, Tunus seçimlerinin, Arap Baharı rüyasının hayata geçirilebileceğinin bir kanıtı olduğunu söyledi.

Mogherini, “Bu seçimler, bir kez daha Tunus'un, yeni bir demokrasi dönemi başlatan Akdeniz'in güneyindeki ülkeler için bir örnek olmaya devam ettiğinin kanıtıdır. Seçimler, 2010 yılında Muhammed Buazizi'nin özverisiyle başlayan demokrasi yolunda ilerleme konusunda Tunus halkının iradesinin ne kadar güçlü olduğunu göstermiştir'' ifadelerini kullandı.

Mogherini söz konusu seçimlerin, ekonomik darlık nedeniyle kendisini yakarak Yasemin Devrimi'nin başlamasına neden olan Muhammed Buazizi anısına bir hediye olduğunu da ekledi. Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius ise, Tunus'taki devrimden yaklaşık 4 yıl sonra Tunusluların, ikinci cumhuriyetin demokratik kurumlarını oluşturmak için sandık başına gittiğini belirterek; ''Tunuslular demokrasiye bağlılıklarını teyit ederek tarihi bir dönemeci geçtiler. Tunus halkı demokrasinin bütün kıtalarda ve kültürlerde mümkün olduğunu kanıtladı" şeklinde açıklama yaptı.

Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi de (AKPM), şeffaf ve sorunsuz bir genel seçime imza atan Tunus'u kutladı.