GDO için ilk yapılması gereken...
GDO yasası, yönetmeliği, sağlık üzerindeki etkileri derken; küçük gibi görünen bir ayrıntıya takıldım.
Son günlerde GDO tartışmaları ile dikkatimi çeken bir husus var. Belki birçoklarının gözünden önemsiz bir ayrıntı gibi kaçtı.
Tarım Bakanı 15 geminin GDO yüklü olmasından dolayı Mersin limanında bekletildiğini söyledi.
Oysa 2004 yılından beri GDO' lu ürün getiren gemiler Mersine ve diğer limanlara geldiği benzer bir açıklamada yer alıyordu.
Türkiye'nin güney kapısı bu denli önemli giriş-çıkışlara ev sahipliği yaparken Türkiye'de sadece 3 tane GDO ürünlerin araştırılabileceği laboratuar olması önemli bir eksikliktir.
Mersin Limanı Türkiye'nin en büyük ve en iyi işleyen limanlarından birisi. Ayrıca Mersin tarım, turizm ve ticaretin yanında gelişen lojistik sektörünün Türkiye'de sözü edilen "öncü" kentlerinden birisi.
Haber3.com'da da yer alan Milliyet gazetesinin bir haberine göre "GDO’lu ürünlerin ithalat, kontrol ve denetimiyle ilgili yönetmeliğin 26 Ekim’de yürürlüğe girmesinin hemen ardından gümrüklerde denetimlere başlandı. Limanlar ve karayolu gümrüklerinde beyan edilen ürünlerden ilk etapta alınan 100’ün üstündeki numune incelemeye alındı. Mevzuat gereği 2 ile 5 gün arasında süren analizler devam ederken, gemi ve TIR’ların gümrüklerde bekletildiği öğrenildi"
2 ile 5 gün yeni çıkan yasadan sonra bekleme süresi... Oysa bu ürünler 1998 yılından beri hayatımızda... Demek ki yıllardır kapılardaki günler süren yığılmaların sebeplerinden birisi bu analitik beklemeler!
Bu beklemeler ülkeye girmesi gereken mallar açısından ciddi gecikme yaratır. Bu beklemeler nakliye ve taşımacılık sektörü için önemli bir kayıptır. Taşıma şirketlerine ödenen bekleme ücretleri bu işin artı maliyetini oluşturur. Bu beklemeler sayesinde ticarette yavaşlama söz konusu olur.
GDO araştırması yapılabilen laboratuarlar sadece 3 ilimizde mevcut. Bursa Gıda Kontrol ve Merkez Araştırma Enstitüsü, Adana ve Ankara İl Kontrol laboratuarları... İstanbul laboratuarının yakında açılacağı söyleniyor.
Peki bu laboratuarların bulunduğu yerler açısından bir "sakatlık" yok mu sizce?
Mesela ürünler Mersin’den ülkeye giriyor ama laboratuar Adana'da... Ürünler örneğin İzmir'den giriyor ama en yakın laboratuar Ankara veya Bursa...
Tamam bu laboratuarlar sadece GDO ürünleri için kurulmuş olmayabilir ama sonuçta ithalat veya ihracat sırasında ürünlerin laboratuarlarca araştırılıp değerlendiriliyor olması neticesinde özellikle ülkenin önemli giriş ve çıkış liman ve kapılarında ihtiyaç duyulmuş olması gerekmez mi?
Üst bölümde belirttiğim beklemelerin taşımacı üzerindeki etkilerini bir kenara bırakın; kapı ve limanlardaki yığılmalar sonucu burada görev yapan memur ve görevlilerin sırf “işi yetiştirme çabası” ve bunun gibi memur sorumluluğu ve insani duygularla bile evraklarda detaylı inceleme yapması beklenemez.
Bu söylediğimi anlayabilmek için gümrük kapılarında ve limanlarda bir-iki saat geçirmek bile yeterlidir. İşlemlerin hızlandırılması ve işlemlerde yoğunluğun azaltılması için mantıklı olan giriş-çıkışlara bu laboratuarların yapılması değil midir?
Yani neden İzmir, Mersin ve hatta Ağrı da detaylı incelemeler yapabilen kapsamlı laboratuarlardan yok?
Hatta neden Artvin veya Hatay'da benzer bir laboratuar kurulmuyor?
Hadi Türkiye'deki merkezi yönetim ve kurumların yerleşmesi açısından Ankara'yı anlayabilirim ama Mersin değil de Adana da detaylı bir laboratuar kurulmasının açıklaması ne olabilir?
Hem insan sağlığı açısından hem de ithalat aşamasında işlemlerin hızlanabilmesi adına Mersin ve İzmir başta olmak üzere uluslar arası ticarete sınır olan kapı ve limanlara acil DNO araştırılması yapılabilen detaylı ve kapsamlı laboratuarlar kurulmalıdır.