Herkes bunu merak ediyor.. Sucuklu yumurta kanser mi yapıyor ?

Sucuklu yumurtaya veda mı edeceğiz? Pastırma sadece ‘pastırma yazı’ lafında mı kalacak? Sosisli sandviç şimdiden bir anı mı?

Hürriyet’ten Yenal Bilgici’nin haberine göre Dünya Sağlık Örgütü (WHO), işlenmiş etlerin kansere yol açtığını açıkladı. Rapora göre, günde 50 gram işlenmiş et tüketilmesi, kalınbağırsak kanseri riskini yüzde 18 arttırıyor. Aynı rapor, ‘sınırlı kanıt’a dayanarak, işlenmemiş kırmızı etin de, ‘muhtemelen’ prostat ve pankreas kanserine yakalanma riskini arttırdığını açıklıyor.

Açıklama, WHO’ya bağlı Uluslararası Kanser Araştırmaları Dairesi’nin raporuyla beraber geldi. Söz konusu rapor 10 ülkeden 22 bilim adamının çabasıyla üretildi. Raporda işlenmiş et tüketimi ile kalınbağırsak kanseri arasında yeterli kanıt bulunduğu yazıyor.

NEDİR BU İŞLENMİŞ ET?

Bir taze et var, bir de etten elde edilmiş ürünler var. Kanser riski olanlar et ürünleri. Bunlara işlenmiş et ürünleri diyoruz. İlk aklımıza gelenler salam, sucuk, sosis, pastırma ve jambon. Bu ürün yelpazesi genişletilebilir.

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NÜN İŞLENMİŞ ET LİSTESİNDE NE VAR?

Koruma ve tat arttırma amacıyla, tuzlayarak, tütsüleyerek, kurutarak, fermente ederek üretilmiş etlerin tümü. Bu şekilde üretilmiş sosis, salam, konserve et, sakatat, kuru et, pastırma ve kümes hayvanları eti, WHO raporuna göre ‘işlenmiş et’ statüsünde.

‘İŞLENMİŞ ET’TEKİ SAKINCA NEDİR?

Prof. Fatih Gültekin - Süleyman Demirel Üniversitesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Başkanı, ‘A’dan Z’ye Gıda Katkı Maddeleri’ kitabının yazarı:

İşlenmiş ette neden nitrat var?

Et ürünlerinde nitratlar ve nitritler koruyucu ve renk tutucu olarak kullanılmaktadır. Clostridium botulinum bakterisinin ürettiği bir toksin, botulizm denen ve bazen hayatı tehdit edecek düzeyde ciddi olabilen gıda zehirlenmesine neden oluyor. Nitrat ve nitritler bu bakterinin gelişmesini engelleyerek bu gıda zehirlenmesini önler.

50 gr ne kadar?

İki-üç dilim salam, sosis, jambon, pastırma (ne kadar ince dilimlendiğine göre değişir)

RAKAMLAR

21% Kalınbağırsak kanserlerinin yüzde 21’i işlenmiş etten veya kırmızı etten kaynaklanıyor

86% Akciğer kanserlerinin yüzde 89’u tütün ve tütün ürünlerinden kaynaklanıyor

   % 19 Tüm kanserlerin yüzde 19’u tütün ve tütün ürünlerinden kaynaklanıyor

   % 3 Tüm kanserlerin yüzde 3’ü işlenmiş veya kırmızı et tüketimiyle ilişkilendiriliyor

  TÜRKİYE’DE KİŞİ BAŞINA ET TÜKETİMİ

    Koyun eti: 3.8 kg

    Dana eti: 8.3 kg

    Kümes hayvanı: 16.1 kg

PEKİ NE YAPACAĞIZ?

Tuğçe Aytulu (Onkoloji diyetisyeni, Amerikan Hastanesi Beslenme ve Diyet Sorumlusu) anlatıyor:

• Bu konuda yapılabilecek bir kaç şey var.Birincisi bu yiyecekleri beslenmede daha sınırlı kullanmak, daha az tüketmek ve bu gıdaların yerine işlem görmemiş eti tercih etmek.

• Bundan işlenmemiş etin bolca tüketilebileceği anlamı çıkmamalı. İşlenmemiş kırmızı etin fazla tüketimiyle kolon kanseri riskinin arttığını gösterilen çalışmalar var. Kırmızı etin besin değeri olarak bir çok faydası var ama bol ve sınırsızca da tüketilmemeli. Haftada 2-3 kezden fazla kırmızı et tüketmemek gerekiyor.

• Özellikle kolon kanserlerine karşı koruyucu olduğunu bildiğimiz, posa yönününden zengin gıdaları her gün düzenli olarak tüketmek faydalı. Bu gıdalar kurubaklagiller, tam tahıllı yiyecekler ( bulgur, tam buğday ekmeği gibi), meyve ve sebzelerdir.

• Sonuç olarak yıllardır onkoloji alanında çalışan bir diyetisyen olarak söyleyeceğim: Yıllardan beri en sağlıklı ve en uygun beslenme modeli olarak karşımıza ‘Akdeniz Diyeti’ çıkıyor. Yani tam tahıllar, meyveler, sebzeler, bitkisel yağlar, süt ürünleri ve az miktarda kırmızı et ve beyaz etten oluşan karışık bir beslenme düzeni... Tüm sonuçlara bakınca karbonhidratsız veya tek tip yiyeceklerden oluşan diyetlerin uzun vadede sağlık sorunları yaratacağı görülüyor.