Uykusuz'dan Bakan Nebati'ye gönderme

Haftalık mizah ve karikatür dergisi Uykusuz, bu haftaki kapağına Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin ifadelerini taşıdı.

Nebati, “Neo klasik ekonomi düşüncesinden epistemolojik bir kopuşu temsil eden heterodoks yaklaşım, günümüzde giderek ön plana çıkan davranışsal ekonomi ve nöro ekonomi ile daha fazla önem kazanmaktadır” demiş, sözleri tartışma konusu olmuştu.

Uykusuz dergisi, söz konusu ifadeleri kapağına taşıdı. Derginin kapağında dükkan kasasında bir yurttaşın, “Neo klasik ekonomi düşüncesinden epistemolojik bir kopuşu temsil eden heterodoks yaklaşım" dediği ve kasadaki kişinin Türkiye'de veresiye alışverişte oldukça yaygın olan "Tamam önümüzdeki ay hepsini bir ödersin" dediği görülüyor.

BAKAN NEBATİ NE DEMEK İSTEDİ ? İŞTE O EKONOMİK TERİMLERİN ANLAMLARI

Ekonomik Dönüşüm Zirvesi'nde yaptığı konuşmada "Neo klasik ekonomi düşüncesinden epistemolojik bir kopuşu temsil eden heteredoks yaklaşım günümüzde giderek ön plana çıkan davranışsal ekonomi ve nöro ekonomi ile daha fazla önem kazanmaktadır" diyen Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin bu konuşması tartışılmaya devam ederken sosyal medyada kullanıcılar neo klasik ekonomi, epistemolojik kopuş, heterodoks yaklaşım, davranışsal ekonomi, nöroekonomi nedir diye aratıp durdu.

İşte tek tek bu terimlerin yanıtları:

Neo klasik ekonomi

Temel olarak 1870’lerde ortaya çıktı. Neoklasik iktisatçıları, insanların mal veya hizmetleri tüketirken, faydalarını veya memnuniyetlerini en üst düzeye çıkarmalarıyla ilgili uğraşır. İşletmeler mal veya hizmet satarken karlarını maksimize etmeye çalışırlar. Bakan Nebati burada geçmişten bugüne alışıla gelmiş ekonomi politikalarını reddettiklerini vurguluyor.

Epistemolojik Kopuş

İdeolojik alandan, bilim alanına geçişin ifade edildiği teorik bir olaydır. Bu teori ilk olarak, Marks'ın kendisinden öncekilerle temelden ayrışarak ayrı bir konuma geçişini belirtmek amacıyla kullanıldı. Bakan Nebati bu ifadeyle sadece sözde değil uygulamada da ekonomi politikasını değiştirdiklerini anlatıyor. 

Heterodoks yaklaşım

Bakan Nebati tarafından ana akım ekonomi politikalarından ayrılma anlamında kullanıldı. Nebati burada “faiz sebep enflasyon sonuç” önermesinin Heterodoks yaklaşım olduğunu savunuyor. Bu yaklaşımda, ekonomideki enflasyonist baskıları önlemek amacıyla ücretler belirli bir süre dondurulur. Heterodoks ekonomi politikası dünyada en çok Brezilya ve Arjantin gibi ülkelerde uygulandı. Heterodoks sözcüğü, "farklı" anlamına gelen Yunanca heteros ve "öğreti, düşünce" anlamındaki doxa sözcüklerinden oluşur.

Davranışsal ekonomi

İnsan zihindeki ekonomik karar alma mekanizmalarının sosyal, zihni ve duygusal önyargılardan nasıl etkilendiği üzerine çalışır. Sosyal, zihni ve duygusal önyargıların nasıl etkilendiği araştırılırken, ağırlık günümüzde finans alanında teknik analiz, pazarlama gibi alanların özel ilgisini çeker. Bu kapsamda pazar fiyatlarının ve kaynak kullanımının neden değiştiği sorusu sorulur. Bakan Nebati de bu ifadeyi kullanarak ekonomide piyasaya göre hareket etmenin önemine vurgu yaptı.

Nöroekonomi 

Ekonomi, psikoloji, sinirbilim ve davranışsal ekonomi gibi çeşitli çalışma alanlarından unsurlar alan yeni bir disiplin. Temel amacı, insanların ekonomi ile ilgili kararları nasıl aldıklarını incelemektir.  Nöroekonomi, bireysel kanaatlerin neye göre şekillendiği üzerinde durur. Bakan Nebati burada da piyasanın kurallarına göre hareket etmektense ihtiyaçlarına göre karar almanın önemine vurgu yaptı.