Prof. Dr. İlber Ortaylı: ''Türkler Cumhuriyetlerine saygı göstermedi''

24 Ekim 2023 Salı Saat: 14:49

Güncelleme: 14 Şubat 2024 Çarşamba Saat: 16:02

Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, Cumhuriyet’in 100. yılı kutlamalarına yönelik eleştirilerde bulundu. “Halkımız Cumhuriyet’in getirdiklerinin, kazançlarının farkında değil” diyen Ortaylı, “Türkler Cumhuriyetlerine saygı göstermediler” ifadelerini kullandı.

Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılına günler kala, Gazze’deki savaş nedeniyle iptal edilen ya da ertelenen kutlamalar gündeme oturdu.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başlkanlığı’nın açıkladığı 100. yıl programı ise tepki çekti. AK Parti İstanbul İl Başknlığı ise Cumhuriyet’in 100. yılının kutlanacağı 29 Ekim’den bir gün önce ‘Filistin Mitingi’ yapmaya karar verdi.

Coşkuyla kutlanması beklenen 100. yıla yaklaşırken yaşananlar tepki uyandırdı. Bir tepki de tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı’dan geldi.

100. yıl kutlamalarının yetersizliğine değinen Ortaylı şu ifadeleri kullandı:

“Halkımız Cumhuriyet’in getirdiklerinin, kazançlarının farkında değil. Atatürk’ün hayali nedir, burası nasıl bir coğrafyadır, etrafındaki şartlar nasıldır? Bunlar üzerine bir düşünme yok. Sorgulamadan, farkında olmadan yaşayıp gidiyoruz. Bu durum hem seçmene hem de seçilene sorumsuzluk getiriyor.

Cumhuriyetimizin 100. yılındayız. Bu şekilde bir kutlama olmaz. Hiçbir cumhuriyet 100. yılını böyle kutlamadı. Dünyada umumi vicdanın zayıf olduğu ülke ABD’dir, çünkü Amerikalılar tuhaf bir millet. Onlar için “United States” önemlidir; kendi “state”leri geri planda kalır yahut onunla övünür ama törenlerle kutsamaz. Mesela herhangi bir imparatorluğun idare edilen azınlık mensubu insanları vardır. “Tanrı Çar’ı korusun ve bizden uzak tutsun” sözü onlardan gelir. Devletin bulunması güvencedir ama bizden de uzak dursun, benim değil diye bakılır. Amerika’da böyle bir tuhaflık vardır ama orada bile böyle 50 yılda, 100 yılda bir gelen günler kutlanır.

Fransa gibi ülkelerde ise bu tamamen bir millî meseledir, Cumhuriyet’in kutlanması. Monarşinin 200., 300. yılı kutlanıyor. İnsanlar bunu benimsiyor. Romanov’lar çok sevilen Rus hanedanı olmamasına rağmen Ruslar Romanov’ları kutladılar.

Memleketimizde ise Cumhuriyet’e saygıyı insanlar göstermedi. Kimse kusura bakmasın; Türkler Cumhuriyetlerine saygı göstermediler, sahip çıkmadılar. Umarım 150. yılda başka bir tablo ortaya çıkar.”