Ay boyunca ''ne için'' çalıştığımız ortaya çıktı

TÜİK 2022 yılına ilişkin hanehalkı tüketim araştırmasının sonuçlarını yayımladı. Buna göre 2022'de Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı yüzde 22,8 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları alırken, ikinci sırayı yüzde 22,4 ile konut ve kira harcamaları, üçüncü sırayı ise yüzde 21,3 ile ulaştırma harcamaları aldı.

Toplam tüketim harcamalarında en düşük payı alan harcama türleri ise yüzde 1,4 ile eğitim hizmetleri, yüzde 2,2 sağlık ve yüzde 2,5 ile eğlence ve kültür harcamaları oldu.

Hanelerin tüketim harcamalarını karşılaştırılabilir hale getirmek amacıyla hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak elde edilen eşdeğer fert başına tüketim harcaması kullanılmaktadır. Aylık ortalama tüketim harcaması hanehalkı başına 12 bin 159 TL ve eşdeğer fert başına 6 bin 259 TL olarak tahmin edildi.

DÜŞÜK GELİRLİNİN İMTİHANI

Gelire göre sıralı yüzde 20'lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2022 yılındaki dağılımına bakıldığında en düşük gelir grubu olan birinci yüzde 20'lik grupta yer alan hanehalkları, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 35,8, konut ve kira harcamalarına yüzde 29,3, ulaştırma harcamalarına yüzde 8,3, mobilya ve ev eşyası harcamalarına yüzde 5,5 pay ayırdı.

En yüksek gelir grubu olan beşinci yüzde 20'lik grupta yer alan hanehalkları ise, ulaştırma harcamalarına yüzde 28,5, konut ve kira harcamalarına yüzde 19,3, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 16,6, lokanta ve otel harcamalarına yüzde 6,8 pay ayırdı.

EN ÇOK GIDAYA AYRILDI

Hanehalkı büyüklüğüne göre tüketim harcamalarının 2022 yılındaki dağılımına bakıldığında; tek kişilik hanehalkları, konut ve kira harcamalarına %27,7, ulaştırma harcamalarına %20,4, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %16,8 pay ayırdı.

Hanehalkı büyüklüğü 7 ve daha fazla kişi olan hanehalkları, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %35,9, konut ve kira harcamalarına %18,8, ulaştırma harcamalarına %14,4 pay ayırdı. 

Hanehalkı bütçesinden en fazla pay gıda ve alkolsüz içecek harcamasına ayrıldı
 

Hanehalkı Bütçe Araştırması'nın 2022 yılı sonuçlarına göre; Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı %22,8 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları alırken, ikinci sırayı %22,4 ile konut ve kira harcamaları, üçüncü sırayı ise %21,3 ile ulaştırma harcamaları aldı.

Toplam tüketim harcamalarında en düşük payı alan harcama türleri ise %1,4 ile eğitim hizmetleri, %2,2 sağlık ve %2,5 ile eğlence ve kültür harcamaları oldu.

Hanelerin tüketim harcamalarını karşılaştırılabilir hale getirmek amacıyla hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak elde edilen eşdeğer fert başına tüketim harcaması kullanılmaktadır. Aylık ortalama tüketim harcaması hanehalkı başına 12 bin 159 TL ve eşdeğer fert başına 6 bin 259 TL olarak tahmin edildi.

Harcama türlerine göre hanehalkı tüketim harcamasının dağılımı (%), 2022

 

Temel gelir kaynağına göre harcama kalıpları değişti
 

Temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hanehalkları; ulaştırma harcamalarına %22,5, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %21,0 ve konut ve kira harcamalarına %20,8 pay ayırırken, müteşebbis geliri olan hanehalkları; ulaştırma harcamalarına %27,2, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %22,9 ve konut ve kira harcamalarına %18,5 pay ayırdı.

Hanehalkının temel gelir kaynağına göre tüketim harcamalarının dağılımı (%), 2022

 

Düşük gelirli haneler, yüksek gelirlilere göre gıdaya iki kattan daha fazla pay ayırdı
 

Gelire göre sıralı %20'lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2022 yılındaki dağılımına bakıldığında; en düşük gelir grubu olan birinci %20'lik grupta yer alan hanehalkları, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %35,8, konut ve kira harcamalarına %29,3, ulaştırma harcamalarına %8,3 ve mobilya ve ev eşyası harcamalarına %5,5 pay ayırdı.

En yüksek gelir grubu olan beşinci %20'lik grupta yer alan hanehalkları ise, ulaştırma harcamalarına %28,5, konut ve kira harcamalarına %19,3, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %16,6 ve lokanta ve otel harcamalarına %6,8 pay ayırdı.

Gelire göre sıralı %20'lik gruplarda tüketim harcamasının türlerine göre dağılımı (%), 2022

 

Tek kişilik haneler konut ve kiraya kalabalık hanelerden bir buçuk kat daha fazla pay ayırdı
 

Hanehalkı büyüklüğüne göre tüketim harcamalarının 2022 yılındaki dağılımına bakıldığında; tek kişilik hanehalkları, konut ve kira harcamalarına %27,7, ulaştırma harcamalarına %20,4 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %16,8 pay ayırdı.

Hanehalkı büyüklüğü 7 ve daha fazla kişi olan hanehalkları, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %35,9, konut ve kira harcamalarına %18,8 ve ulaştırma harcamalarına %14,4 pay ayırdı.

Hanehalkı büyüklüğüne göre tüketim harcamalarının dağılımı (%), 2022