16 ilde kırmızı alarm: Haritalar oluşturulacak

Konya Teknik Üniversitesi'nden Prof. Dr. Fetullah Arık, Konya ile özdeşleşen obrukların 16 farklı il için de risk oluşturduğunu, bu şehirlerde de Konya'daki gibi obruk risk haritasının planlandığının belirterek, "Karaman, Aksaray, Niğde yine Konya kuzeyindeki Ankara'da, Eskişehir'de, Sivas, Çankırı, Yozgat, Çorum'da, daha Doğu'ya doğru Bitlis'te, Siirt'te, Batman'da, Diyarbakır'da, daha batıya gittiğimizde Afyonkarahisar'da, Denizli'de, Manisa'da obruklar oluyor, olmaya devam ediyor" dedi.

 Konya Havzası'ndaki yer altı sularının çekilip, toprağın göçmesi ile oluşan obrukların sayısı, 2 bin 200'ü geçti. Çoğunlukla Karapınar ilçesinde oluşan obruklar, son yıllarda aynı bölgedeki Ereğli, Halkapınar, Emirgazi, Çumra ile Cihanbeyli, Kulu, Yunak, Çeltik ve Altınekin ilçelerinde de görülmeye başlandı. Bunun üzerine AFAD ile Konya Teknik Üniversitesi'ne bağlı Obruk Uygulama, Araştırma Merkezi, risk haritası çıkartmak için harekete geçti. 3 yıl süren çalışma sonucu obruk risk haritası oluşturuldu. Konya Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı ve Obruk Uygulama, Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, projenin Konya Ovası'nda sona erdiğini ancak tüm Türkiye'de devam edeceğini söyledi.

'700 CİVARINDA DERİN OBRUK TESPİT ETTİK'

Prof. Dr. Arık, "Başta kuraklık olmak üzere, yer altındaki kayaçların yapısı ve yapısalcılığın jeolojik özelliklerine bağlı olarak obrukların son yıllarda sayıları giderek arttı. Temel neden; şu anda iklim değişikliği kuraklık tabii. Bölgedeki aşırı su talebinin de buna katkı sağladığını söyleyebiliriz. Konya'da uzun yıllardır AFAD ve Konya Teknik Üniversitesi olarak yapmış olduğumuz çalışma, geçtiğimiz yıl sonuçlandı ve eylem planına dönüştü. Eylem planı içerisinde konuyla ilgili bütün paydaşlara belirgin sorumluluklar yükleniyor. Özellikle başta Konya Büyükşehir Belediyesi, ilçe belediyeleri yine kurumlar bazında baktığınızda Devlet Su İşleri, yine tarımla ilgili kuruluşlarımızın tamamına özellikle su kullanımı ile ilgili birtakım ödevler yüklüyor. Bölge içerisindeki obrukların sayısıyla bir bakıma envanter bilgiler ortaya konulmuş oldu. Bu çalışmalar neticesinde 700 civarında derin obruk tespit ettik. Yine bin 500 üzerinde de sığ obruk yapısı tespit edilmiş oldu. 2023 yılı içinde de obruklar oluşmaya devam etti. Hala 2024 içerisinde oluşuyor. Bölgede obruk artık kronik bir sorun haline geldi. Daha uzun yıllar böyle devam edeceğe benziyor" dedi.

'KONYA'DA OBRUĞA DUYARLI ALANLARIN HARİTASI KONULDU'

Prof. Dr. Arık, "Çalışmalar neticesinde bölgedeki obruğa duyarlı alanların haritası ortaya konuldu. Tıpkı Türkiye deprem bölgeleri haritası gibi, obruğa yüksek derecede duyarlı olanlar, daha az duyarlı olan ya da obruk olmayacak alanlar aşağı yukarı tespit edilmiş oldu. Buna göre de bundan sonra yapılacak olan bütün planlamalarda imar planları, tarımsal planlama, bu harita göz önüne alınarak devam edecektir. Tabii bu çalışmalardan sonra Türkiye'de obruk oluşması mümkün olan diğer iller var. Şu anda 16 il acil durumda görünüyor. Konya'nın hemen yakın çevresindeki Karaman, Aksaray, Niğde yine Konya kuzeyindeki Ankara'da, Eskişehir'de, Sivas, Çankırı, Yozgat, Çorum'da, daha Doğu'ya doğru Bitlis'te, Siirt'te, Batman'da, Diyarbakır'da, daha batıya gittiğimizde Afyonkarahisar'da, Denizli'de, Manisa'da obruklar oluyor, olmaya devam ediyor. Bu illerdeki AFAD görevlileri, teknik elemanlar ve müdürlerle geçtiğimiz yıl kasım ayında bir eğitim semineri düzenlenmiş oldu. Bu arkadaşlar da obruklarla ilgili ön bilgi aldılar ve Konya'dakine benzer bir çalışma yürütmek için adım attılar. Tüm Türkiye sathına, obruk risk haritası yayılacak" diye konuştu. 

İHA