Yerli Covid-19 tanı kiti ne zaman kullanıma girecek ?

Türkiye Sağlık Enstitüleri (TÜSEB) Başkanı Prof. Dr. Erhan Akdoğan, geliştirilen ve desteklenen Ar-Ge projeleri hakkında bilgi verdi.

TÜSEB bünyesindeki 9 enstitünün başta ilaç, aşı, tanı kiti ve tıbbi cihazları içine alan Ar-Ge projelerini gerçekleştirdiğini söyledi.

Aynı zamanda üniversiteler, kamu kuruluşları ve özel sektörün bu alandaki çalışmalarına destek sağlandığını anlatan Akdoğan, kullanıma sunulan TURKOVAC'ın yanı sıra 6 aşı projesinin de devam ettiğine dikkati çekti.

Sprey aşının Ar-Ge çalışmaları sürüyor

Akdoğan, bu projelerden bir kısmının hayvan deneyleri aşamasında olduğunu belirterek, "Örneğin, 'intranazal' (burundan uygulanan) sprey aşımız var, çok yeni bir teknoloji bu. Ar-Ge çalışmaları sürüyor. Biz onu COVID-19 özelinde desteklemeye başlamıştık ama arkasını bırakmayacağız. Çünkü gelecek pandemilere hazırlık açısından kullanımı son derece pratik, üretimi kolay olan bazı teknolojileri desteklemeye devam edeceğiz" dedi.

"Yerli COVID-19 tanı kiti ürüne dönüşme aşamasında"

Prof. Dr. Akdoğan, aynı zamanda milli imkanlarla yeni bir COVID-19 tanı kitinin geliştirildiğini söyledi. Bu kitin mevcut tanı kitlerine göre çok daha yüksek performansla çalıştığını vurgulayan Akdoğan, "Yerli tanı kitimiz şu anda ürüne dönüşme noktasında. Patent başvuruları, marka tescilleri yapıldı" diye konuştu. 

"2022'nin ilk aylarında devreye girmiş olur"

Akdoğan, yerli COVID-19 tanı kitiyle ilgili yürütülen çalışmalarla ilgili şunları söyledi:

"Ülkemizde özel sektör tarafından geliştirilmiş yerli tanı kitleri var, bunlardan bir tanesinin yaygınlaştırılması, ticarileştirilmesi noktasında destekler vermiştik. Bir de son dönemde TÜSEB olarak kendi bünyemizde de yeni bir yerli COVID-19 tanı kiti geliştirdik. Farklı parametrelerde yaptığımız değerlendirmelerde bu kitin diğer tanı kitlerinden daha üst bir özelliğe sahip olduğunu, daha kısa sürede, daha doğru sonuç verdiğini gördük. Şimdi bu tanı kitinin Omicron varyantına yönelik versiyonu üzerinde de çalışıyoruz."

Akdoğan, yerli tanı kitinin kullanıma sunulma zamanıyla ilgili de "Patentle ilgili başvurunun ardından ilk değerlendirme sonuçları çok olumlu geldi. 2022'nin ilk aylarında devreye girmiş olur" dedi.

Yüksek lisans ve doktora öğrencileri için hızlı destek programı

Prof. Dr. Erhan Akdoğan, 100'den fazla Ar-Ge projesinin devam ettiğini söyledi:

"2022 yılında yeni Ar-Ge destek programlarını da hayata geçireceğiz. Sağlık alanında özellikle akademi ve özel sektörde bazı hızlı destek programlarına ihtiyaç var. Girişimcilerimize yönelik programlarımız, yüksek lisans ve doktora öğrencilerine yönelik hızlı ve kısa süreli destek programlarımız aktif hale gelecek. Ayrıca büyük ölçekte, stratejik önemi haiz olan ürünlerde de belirli iş birliklerine biz özel destekler de vereceğiz."

"Sürekli eğitim merkezi" modeli gündemde

Akdoğan, TÜSEB olarak aynı zamanda SMA, SSPE, DMD gibi bazı nadir hastalıkların tanı kitleri ve ilaç geliştirilme çalışmalarını takip edip desteklediklerini de dile getirdi.

Evlenecek çiftler için Türkiye genelinde başlatılan SMA taramaları konusunda destek sağladıklarını vurgulayan Akdoğan, problemlerin çözümüne yönelik spesifik proje çağrılarında bulunduklarını ve biyoteknolojik ürün ekosistemine katkı sağlamayı hedeflediklerini aktardı.

Prof. Dr. Akdoğan, sağlıkta yapay zeka, hücre, aşı geliştirme gibi Ar-Ge çalışmalarında görev alan personele de araştırma laboratuvarlarında eğitimler verdiklerini, bu konuda "sürekli eğitim merkezi" modelinin de gündemde olduğunu ifade etti.