Kıdemde tazminatında istikamet Avusturya modeli

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, işçi, işveren ve işsizlere yönelik yaptırdığı kıdem tazminatı anketinde, çalışanların yüzde 86’sının kıdem tazminatını alamadığı sonucuna ulaştı. Bunun üzerine tüm çalışanların kıdem tazminatını alabileceği yeni bir sistem için harekete geçen bakanlık, Avusturya’daki kıdem tazminatı uygulanmasıyla da benzerlik gösteren, kıdem tazminatlarının çalışanların bireysel hesabında  biriktiği bir sistemin çalışmalarını tamamladı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Süleyman Soylu’nun geçen hafta yaptığı “Şu anda elimizde kamuoyuna sunmadığımız ama çalışma hayatı içerisinde bugüne kadar gerçekleştirdiğimiz en kapsamlı kıdem tazminatı çalışmasını tamamlamış bulunuyoruz” açıklaması kıdem tazminatıyla ilgili tartışmaları tekrar yoğunlaştırdı.

Bakan Soylu, yeni sistemle ilgili detaylı bilgi vermeyip ve detayları açıklanması için 65. hükümeti işaret ederken, çalışma hayatında yeni sistemle ilgili ilk bilgiler konuşulmaya başlandı.

Daha önce Ankara Sanayi Odasının (ASO) gündeme getirdiği Avusturya sistemine yoğunlaşan bakanlık, bu kapsamda ilgili bürokratları sistemi incelemeleri için bu ülkeye gönderdi. Yeni sistemde Avusturya’daki kıdem tazminatı uygulanmasının bazı noktalarından faydalanıldı.

Bireysel birikim...

Mevcut kıdem tazminatı sisteminden bazı hususları da içeren yeni sistem, kıdem tazminatlarının çalışanların bireysel hesaplarında birikmesi esasına dayanıyor.

Kıdem tazminatı sisteminde 2003’te değişiklik yapılan Avusturya’da işverenin belirli periyotlarla ödediği para, bir fon tarafından yönetiliyor.

Avusturya’da çalışanların kıdem tazminatları bir havuzda değil kendileri adına  açılan bir hesapta birikiyor ve değerlendiriliyor. Böylece işçinin hesabında  biriken fona devlet ve işverenler dokunamıyor. Bu modelde her ay işçi  ücretlerinin belli bir miktarı kıdem tazminatı fonuna aktarılıyor.

Öte yandan kıdem tazminatında yeni sistem tartışmaları işçi  konfederasyonlarının da gündeminde. Türk-İş ve DİSK kıdem tazminatının mevcut  haliyle kalmasını savunurken, Hak-İşkıdemin fona devredilmesine sıcak bakmakla birlikte her bir yıla 30 günlük kıdem hakkından geriye gidilmemesini istiyor.