Barınma krizi TÜİK raporunda: Konut ve kira harcamaları zirvede

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ilişkin "hane halkı tüketim harcaması" istatistiklerini yayımladı.

Türkiye genelinde geçen yıl hane halklarının tüketim amaçlı harcamalarının en büyük kısmını yüzde 23,9 ile konut ve kira harcamaları oluşturdu.

Hanehalkı Bütçe Araştırması'nın 2023 yılı sonuçlarına göre; Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı %23,9 ile konut ve kira harcamaları alırken, ikinci sırayı %21,9 ile ulaştırma harcamaları, üçüncü sırayı ise %20,6 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları aldı.

Toplam tüketim harcamalarında en düşük payı alan harcama türleri ise %0,8 ile sigorta ve finansal hizmetler, %1 ile eğitim hizmetleri ve %1,9 ile eğlence, spor ve kültür harcamaları oldu.

Hanelerin tüketim harcamalarını karşılaştırılabilir hale getirmek amacıyla hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak elde edilen eşdeğer fert başına tüketim harcaması kullanılmaktadır. Aylık ortalama tüketim harcaması hanehalkı başına 24 bin 383 TL ve eşdeğer fert başına 12 bin 521 TL olarak tahmin edildi.

Harcama türlerine göre hanehalkı tüketim harcamasının dağılımı (%), 2023

Temel gelir kaynağına göre harcama kalıpları değişti

 Temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hanehalkları; ulaştırma harcamalarına %22,8, konut ve kira harcamalarına %22,2 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %18,9 pay ayırırken, müteşebbis geliri olan hanehalkları; ulaştırma harcamalarına %27,3, konut ve kira harcamalarına %19,7 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %19,5 pay ayırdı.

Hanehalkının temel gelir kaynağına göre tüketim harcamalarının dağılımı (%), 2023

Düşük gelirli haneler, yüksek gelirlilere göre gıdaya iki kattan daha fazla pay ayırdı

 Gelire göre sıralı %20'lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2023 yılındaki dağılımına bakıldığında; en düşük gelir grubu olan birinci %20'lik grupta yer alan hanehalkları, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %36,6, konut ve kira harcamalarına %29,2, ulaştırma harcamalarına %8,8 ve mobilya ve ev eşyası harcamalarına %5,4 pay ayırdı.

En yüksek gelir grubu olan beşinci %20'lik grupta yer alan hanehalkları ise, ulaştırma harcamalarına %28,3, konut ve kira harcamalarına %21, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %14,5 ve lokantalar ve konaklama hizmetleri harcamalarına %6,9 pay ayırdı.

Gelire göre sıralı %20'lik gruplarda tüketim harcamasının türlerine göre dağılımı (%), 2023

Tek kişilik haneler konut ve kiraya kalabalık hanelerden bir buçuk kat daha fazla pay ayırdı

Hanehalkı büyüklüğüne göre tüketim harcamalarının 2023 yılındaki dağılımına bakıldığında; tek kişilik hanehalkları, konut ve kira harcamalarına %31,8, ulaştırma harcamalarına %18,7 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %16,3 pay ayırdı.

Hanehalkı büyüklüğü 7 ve daha fazla kişi olan hanehalkları, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %30,2, konut ve kira harcamalarına %19,9 ve ulaştırma harcamalarına %14,9 pay ayırdı.

Hanehalkı büyüklüğüne göre tüketim harcamalarının dağılımı (%), 2023