Kardak'ta bitmek bilmeyen gerginlik

29 Ocak Pazar sabahı Kardak kayalıklarına sürpriz bir ziyarette bulunan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar'ın ardından Yunan sahil Güvenlik ekipleri, birçok kez Türk kara sularına girerek sınır ihlali yapmış, bu durum karşısında Türk sahil güvenlik ekipleri ise Yunan askerileri geri püskürterek bölgede yoğun güvenlik önlemi almıştı.

Genelkurmay Başkanı Akar'ın ziyaretinden bir gün sonra ise 2 Yunan sahil güvenlik ekibi 3 kez Kardak kayalıkları yakınlarından Türk karasularına girmiş, defalarca Türk Sahil Güvenlik ekiplerini taciz etmişti. Bunun üzerine bölgeye gelen Türk sahil güvenlik ekiplerine ait 4 adet bot Yunan askerleri ile it dalaşına girerek Yunan askerini sınırdan uzaklaştırmıştı.

Ege sularında sıcak saatler yaşanırken Türk silahlı kuvvetlerine ait 2 savaş gemisi Kardak adasına geldi. Savaş gemilerinden bir tanesi çavuş adasının arkasına beklerken diğer savaş gemisi ise Kardak kayalıklarının etrafında devriye görevinde bulundu. Kardak kayalıklarının yakınlarında devriye atan savaş gemisine 4 sahil güvenlik botu ise eşlik etmişti. Yunan sahil güvenlik ekiplerine ait 3 botta Kalolimnos adasından Kardak kayalıklarını gözetlemeye devam etmişti.

1996 yılında Yunan helikopteri Kardak kayalıklarının yakınlarında düşmüş, helikopterde bulunan 3 yunan askeri olayda hayatını kaybetmişti. Her yıl düzenli olarak 30 Ocak günü Kardak kayalıklarının yakınlarına gelerek çelenk bırakan Yunan Bakanları ve askerleri, bu yıl 2 gün sonra 1 Şubat Çarşamba günü sabah erken saatlerinde çelenk bıraktı. Yunanistan Savunma Bakanı Panos Kamenos, Kardak adası yakınlarında helikopterle gezdi. 21 yıl önce hayatını kaybeden 3 Yunan subayı için denize çelenk atan Yunan bakan Kammenos Yunan basınına yaptığı açıklamada "Ben kendi evimde dolaştım. Kimseye sormam gerekmez" ifadelerini kullanarak, Egedeki gerilimi hat safhaya çıkarmıştı.

Yunanistan Savunma Bakanı Panos Kamenos Kardak kayalıklarına bıraktığı çelengin ardından Kardak Kayalıklarının çevresinde 5 Türk sahil güvenlik botu beklemeye başladı. Aynı gün içerisinde 2 Yunan sahil güvenlik ekibi Türk karasularına girerek sınır ihlali yaptı. Bunun üzerine Türk askerleri Yunanlı askerleri bölgeden uzaklaştırdı. Yaklaşık 1 saat süren kovalamacanın ardından 1 Türk sahil Güvenlik uçağı ise Kardak Kayalıklarının üzerinde 6 kez sorti yaparak Yunan askerine gözdağı vermişti.

70 yıl sonra anlaşmayı bozdu

Türk ve Yunan yetkililer tarafından sert açıklamaların gelmesiyle birlikte Turgutreis - Akyarlar mevkisinden de görülebilen on iki adalardan biri olan Kos adasına Yunan askerleri paraşüt ile indi. Yunan internet sitelerinde yer alan habere göre, Yunan askeri uçağı 6 askerini paraşüt ile Kos adasına indirdiği duyuruldu. 1947 yılında imzalanan Paris Antlaşmasına uymayarak adaya asker indiren Yunanlı yetkililer konuyla ilgili olarak Türkiye'nin sınır ihlali yaptığını iddia etti. Yunanistan tarafından, 1947 yılında imzalanan Paris Antlaşması gereğince Yunanistan'a ait olan adalara Kolluk Kuvvetleri dışında silahlı kuvvet bulundurulmaması ve tahkimat yapılmaması konusunda anlaşmaya varılmıştı. Yunan yetkililerin bu anlaşmayı 70 yıl sonra bozarak adada askeri tatbikat yaptığı iddia edildi.

Türkiye tarafından Kardak kayalıları ile ilgili olarak peş peşe yapılan açıklamalar geldi. Kardak kayalıklarında sıcak saatler yaşanırken Ankara'dan ise Kardak kayalıkları ile ilgili açıklamalarda bulunuldu. İlk olarak Başbakan Yardımcısı Veysi Kaynak, "Yunanistan'ın yeni bir alan açmasına izin vermeyeceğiz" dedi. Hemen ardından Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Yunanistan'ın Savunma Bakanı Panos Kammenos'a sert tepki göstererek, "Yunan Savunma Bakanı aklını başına toplasın" ifadelerini kullanmıştı.

Yunanistan'dan peş peşe açıklama

Başbakan Yardımcısı Kaynak ve Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu'nun açıklamalarının ardından Yunanlı yetkililer de peş peşe açıklamalarda bulundu.

İlk olarak Genelkurmay Başkanı Akar'ın Kardak kayalıklarını incelemesinin ardından Yunanistan Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar'ın Kardak kayalıklarını ziyareti sırasında Türk sahil güvenlik ekiplerinin sınır ihlali yaptığını ileri sürdü.

2 gün önce ise Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kotzias, Kardak kayalıkları ile ilgili açıklamalar yaptı. Türkiye ile iyi bir komşu olduklarını söyleyen Kotzias, "Kriz veya sıcak bir olay meydana gelmemesi için tüm iletişim kanalları açık tutulmalı ve Yunanistan gerginliğin azaltılması için elinden geleni yapacak" ifadelerini kullandı.

Dün ise Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ise Malta'da düzenlenen AB Liderler Zirvesinde Kardak kayalıklarından söz ederek şu cümlelere yer verdi: "Ege'de aidiyeti belli olmayan bölge yoktur. Varılan şey Yunanistan'ın Avrupa ve uluslararası hukuk çerçevesinde tüm sorunları çözüme kavuşturmak kararlılığıdır. Diyalog, işbirliği istiyoruz dikkat çekici hareketler değil. Yunanistan karşı taraftan ihlal edilen ulusal haklarını, uluslararası hukuk ve Avrupa hukuku içinde koruma kararlılığındadır" dedi.

O haber yalanlandı

Kardak kayalıklarını ziyaret eden Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar'ın Yunan sahil güvenlik ekipleri ile karşı karşıya geldiği ve Yunan botunun Akar'ın bulunduğu hücum botunu engellediği haberleri yer almıştı. Akar'ın Yunan botunu gördükten sonra Bodrum'a geri döndüğü haberlerine Genelkurmay Başkanlığı tarafından yalanlama geldi. Akar, 2 hücum botu, 5 sahil güvenlik botu, SAT komandolarını taşıyan 2 adet surat botuyla Kardak'a gitmişti. Üst düzey güvenlik önlemleri altından ada etrafını gözlemleyen Akar'ın Yunan botunu gördükten sonra yaklaşık 1 saat daha bölgede kalarak incelemelerini yaptığı ortaya çıktı.

Kardak krizi

Figen Akat isimli Türk gemisi 25 Aralık 1995 tarihinde Ege Denizi'ndeki Bodrum'un 3,8 mil uzaklığındaki Kardak kayalıklarında karaya oturmuştu. Bu olaydan sonra Yunanistan, deniz kazasının kendi karasularında olduğunu ileri sürmüştü. Türkiye ise söz konusu adaların kendisine ait olduğunu belirtmişti. Yunanistan Ordusu, bir süre sonra doğudaki adacığa asker çıkarıp bayrak dikmiş ve iki ülkenin deniz kuvvetleri adanın çevresinde konuşlanmıştı.

Dönemin Başbakanı Tansu Çiller, "O bayrak inecek, o asker gidecek" diyerek Türk Silahlı Kuvvetleri'nin savaşa hazır olduğunu belirtti ve 30 Ocak 1996 gecesi adaya asker çıkarılmasını istedi. Türk SAT ve SAS komandoları Doğu Kardak'ı kuşatmış olan Yunan donanmasının arasından geçerek hemen yandaki ikinci adaya (Batı Kardak) gece operasyonu ile çıkıp Türk bayrağını diktiler. Daha sonra Bill Clinton'un telefonu ve Amerikan delegesi Richard Holbrooke ile NATO Genel Sekreteri Javier Solana girişimleriyle tansiyon düşürülmüştü.

Sular duruldu

Yapılan açıklamalar sonucunda 6 gündür Ege denizinde yaşanan gerilim sona erdi. Bölgede Yunanistan tarafından sahil güvenlik ekipleri bulunmazken, Türk karasularında ise 1 sahil güvenlik botu devriye görevine devam ediyor. Olayların durulmasıyla birlikte savaş gemileri ise bölgeden ayrıldı.

İHA