TBMM'de Google tartışması... Kıyamet koptu: ''Don't speak''

İnternetin en büyük arama motoru Google’daki algoritma değişikliği nedeniyle Ekim 2024’ten bu yana haber sitelerine yönlendirilen trafik akışı neredeyse sıfıra inmişti. O günden bu güne özellikle Haber3.com gibi özgür internet medyası Google'ın bu algoritma darbesi nedeniyle ciddi gelir kaybı yaşayıp hayatta kalma mücadelesi verirken yükselen tepkiler sonrasında TBMM'de kurulan Dijital Mecralar Komisyonu, Google yetkililerini ağırladı.

TBMM Dijital Mecralar Komisyonu, AK Parti Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman başkanlığında toplandı. Komisyon, Google'ın algoritma değişikliği nedeniyle bir araya geldi. Komisyon, CHP Grup Başkanvekili Murat Emir’in usul tartışması talebinin reddedilmesi üzerine gergin başladı. Yayman’ın usul tartışması talebini reddetmesi üzerine CHP milletvekilleri sıraya vurarak tepki gösterdi. Yaşanan gerginlik üzerine oturuma 15 dakika ara verildi.

Toplantının açılışında konuşan Yayman, dijital dünyanın başta Türkiye olmak üzere dünyada yoğun bir şekilde tartışıldığını belirterek, sanal dünyada aile, çocuk ve kadınların korunması gerektiğini söyledi. Yayman, "Biz bu konularda düşünce ve fikir hürriyetinin sonuna kadar yanındayız. Fakat aileyi, çocuğu ve toplum düzenini korumak için TBMM olarak üzerimize düşen de yapacağız. Dijital mecraların olumlu taraflarından çok sosyal medya uygulamaları üzerinden olumsuzlukların gündeme gelmesini doğru bulmuyoruz. Biz dijital mecranın; yapay zeka ve yazılım başta olmak üzere insanların düşünce ve fikirlerini ifade etmeleri bakımından hareket etmesi gerektiğini düşünüyoruz. Ama geldiğimiz noktada bazı sosyal medya ağlarının etkileşim almak ve daha fazla para kazanmak için toplumsal değerleri, aileyi, çocuğu, kadını, milli değerleri, ahlakımızı, örfümüzü yok sayarak davranmalarını asla kabul etmiyoruz. Eğer toplumu ve aileyi korumak yasakçılıksa, biz de yasakçıyız. Bunu belirtmek istiyorum" ifadelerini kullandı.

Yayman, siyaset, ekonomi, eğitim, ticaret, sanat gibi hayatın her alanının dijitalleşmeye başladığını işaret ederek, dijital ağ şirketlerinin Türkiye'de temsilcilik açması gerektiğini ifade etti. Yayman, arama motorlarındaki algoritma değişikliğiyle ilgili de "Biz son tahlilde, Türkiye'nin ve milletimizin menfaatleri, toplumsal ve kamu yararı bağlamında çalışmak istiyoruz. Bu algoritma meselesi ise kamuoyunda doğrudan Google ile ilişkilendirilmektedir. Tırnak içinde söylüyorum; 'ister iktidara yakın, ister muhalefete yakın' bazı gazetelerin internet sitelerinin etkileşim sayılarının düşmesiyle beraber reklam gelirlerinin de bu etkileşime bağlı olması nedeniyle probleme yol açmaktadır. Ve bazı internet siteleri kapatılma riskiyle karşı karşıyadır. Biz bugün burada Google'ın ve Amerika'dan gelen misafirlerimizin bu konuda, şeffaf, açık, anlaşılabilir ve ikna edici cevaplar vermesini beklemekteyiz. Google'ın algoritma değişiklikleri doğrudan organik trafik üzerinden büyük etkiler doğurabilmektedir. İyi bir sıralama, web sitesinin daha fazla ziyaretçi çekmesini sağlarken düşük sıralama trafik kaybına yol açmaktadır. Bugünkü toplantının da temel tartışma konusu budur. Güncellemeler, kullanıcı deneyimi ve site performansını giderek daha fazla öne çıkarmaktadır. Yavaş yükleme süreleri, mobile uyumsuzluk veya kullanıcı dostu olmayan tasarımlar, sıralamaları olumsuz yönde etkilemektedir. Dolayısıyla algoritma değişiklikleri, yüksek kaliteli içeriklerin öne çıkmasına ve düşük kaliteli içeriklerin gerilemesine neden olabilmektedir" diye konuştu.

Yayman, algoritma değişikliklerinin Türk basınının en önemli gündem maddelerinden biri haline geldiğini ve gazete ile televizyonların yanı sıra yerel düzeyde ciddi problemlere yol açtığını söyledi.

Yapılan değişikliğin halkın haber alma özgürlüğüne doğrudan etki ettiğini ve bu açıdan tartışıldığını vurgulayan Yayman, "Demokratik toplumların olmazsa olmaz unsurlarından biri olan medyanın ve haber alma özgürlüğünün Google'ın 'algoritma' adı altında yoğun olarak eleştirilen uygulamalarıyla engellendiği düşüncesi toplumda önemli bir tartışma konusu haline gelmiştir. Dolayısıyla, 'algoritma değişiklikleri' adı altında yayıncıların saf dışı bırakılmasının ve böylece halkın doğrudan ve tarafsız bilgiye ulaşmasının engellendiği gibi bir tartışma ortaya çıkmaktadır" dedi.

Komisyon Başkanı Yayman, konuşmasının ardından sözü Google Kamu Direktörü Tolga Sobacı'ya verdi. Bu sırada CHP Grup Başkanvekili Murat Emir itirazda bulunarak, 'usul' tartışması açılmasını talep etti. Yayman, usul tartışmasını açmayacağını, Google'ın sunumunun ardından milletvekillerine söz hakkı verileceğini ifade etti. Emir, bunun üzerine Google yetkililerine dönerek, 'Don't Speak’ (Konuşmayın) dedi. CHP'li milletvekilleri ardından sıralara vurarak tartışmanın açılmamasını protesto etti. Protestoların sürmesi üzerine Yayman, oturama 15 dakika ara verdi.

Aradan sonra Google Arama Sözcüsü Johannes Matthias Müller, sunum yaptı. Müller sunumunda sistemlerinde yaptıkları güncellemelerin global olduğunu ve kullanıcı deneyimini iyileştirmek istediklerini söyledi. Müller, kullanıcıların ilgi duydukları alana ilişkin içerikler gösterildiğinin altını çizerek, "Google Keşfet üzerinden yapılan tıklamalar zaman içerisinde farklı zamanlarda çok farklılıklar gösterebiliyor. Değerlendirme sürecinden geçiriyoruz, bu da şu anlama geliyor: yıl içerisinde uzun bir süre bu güncellemeler test ediliyor, bir değerlendirmeye tabi tutuluyor. Türkiye de dahil olmak üzere dünyanın farklı yerlerinde bulunan, 'Arama Kalitesi Değerlendiricileri' dediğimiz bağımsız bir yapıyla çalışıyoruz. Burada hedef, yapılan değerlendirme çerçevesinde yaptığımız güncellemelerin hangilerinin araştırma sonuçlarıyla alakalı etkili sonuç verdiğini görmek, hangilerinin de geliştirmeye ihtiyaç duyduğunu görmek" ifadelerini kullandı.

"Google arama motorunda yaptığımız güncellemeler bireysel web sitelerini hedef alan güncellemeler değil"

2024 yılında 124 bin karşılaştırmalı deney yaptıklarını ifade eden Müller, "Google arama motorunda yaptığımız güncellemeler yürürlüğe konulduktan sonra web sitelerinde tabii ki bazı değişiklikler ortaya çıkabiliyor. Bu güncellemeler son derece geniş ve herhangi bir şekilde bireysel web sitelerini hedef alan güncellemeler değil. Anladığım kadarıyla, Komisyon, bu güncellemelerin yerel web sitelerini nasıl etkileyebileceği konusuyla özellikle ilgileniyor. Sistemlerimizde bazı iyileşmeler yaptığımızda bunlar herhangi bir şekilde bireysel web sitelerini hedefleyen iyileşmeler ya da güncellemeler olmuyor. Bu güncellemelerin temel amacı, dünyanın her yerinde kullanıcıların bu arama hizmetinden çok daha iyi bir şekilde faydalanabilmelerini sağlamak. Herhangi bir şekilde bir siyasi ideolojiyi ya da bir görüşü desteklemek ya da başka bir dezavantajlı duruma getirmek için ürünlerimizi ya da arama sonuçlarımızı belirlemek ve güncellemelerimizi bunların üstüne odaklamak, bu şekilde tasarlamak söz konusu değil" diye konuştu.

DHA / İHA