Bakanlar istifa edecek mi ? Beklenen açıklama geldi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay dahil Kabine'deki 17 bakanın milletvekili adayı olacağını açıklamıştı.

AK Parti Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ali İhsan Yavuz'dan görevde olan bakanların adaylık sürecinde istifa edip etmeyecekleri sorusuna yanıt geldi. Yavuz, bakanların istifa etmeyeceğini söyledi.

Yavuz şu ifadeleri kullandı:

“Bakanlarımız Genel Merkezimize hemen hemen gelir. Sadece adaylık için değil bu durum. Bakanlarımızın milletvekilliği olup olmamasında partimizin bir bakış açısı var. Cumhurbaşkanımızın ifade ettiği gibi bakanlarımızın olduğu listeler oluşacak gibi duruyor. Bizim sistemimize, anayasal ve yasal sisteme göre bakanlarımızın istifa etmesi gerekmiyor. Hiçbir bakanın istifasına gerek olmadan arzu ederlerse aday olabilirler. Hangi ile aday olacak gibi konular Sayın Cumhurbaşkanımızın bileceği konulardır.”

Külliye'den yapılan açıklamaya göre bakanlar yürütme tarafından istihdam edilen kişiler değil, kamu görevine katılan siyasi kişiler.

Bakanlar anayasal statüleri gereği (cezai sorumlulukları, atama ve görevden alma usulleri, bakanlıkların CBK ile kurulması ve
görevlerinin belirlenmesine ilişkin düzenlemeler sebebiyle) de işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlisi değil.

Bunlara göre bakanlar yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlisi olmadığından Anayasa ( m. 76/son) ve Milletvekili Seçim Kanununda (m. 18)
istifa etmesi gerekenler arasında sayılan diğer kamu görevlilerinden de değil.

BAKANLAR ÜST KADEME İDARİ YÖNETİCİ DEĞİL

Üst kademe idari yöneticiler 3 no’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (CBK) kapsamında düzenlendi.

Bu CBK’nın ekli listelerinde yer alan üst kademe yöneticiler milletvekili adayı olmak için istifa etmek zorunda.

Nitekim bakan yardımcıları 3 no’lu CBK kapsamında üst kademe yöneticiler listesinde yer aldığından milletvekili adayı olmak isterlerse görevlerinden istifa etmeleri gerek.

Bakanlar siyasi yönetici olduğu için 3 no’lu CBK kapsamında üst kademe idari yöneticiler listesinde değil.

SEÇİM KANUNUNDA BAKANLARIN SEÇİM ÇALIŞMASINA İLİŞKİN AÇIK HÜKÜM VAR

298 sayılı Seçim Kanununun 65. maddesinde “seçim propagandasının başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar olan süre içinde” bakanlara yapacakları seçim çalışmalarında bazı yasaklar getirildi.

Aynı şekilde 66. maddede de bakanların seçim çalışmalarına memurların katılamayacağı düzenlendi.

155. madde ise yasaklara aykırılık halinde bakanlara hapis cezası düzenlendi.

Bu düzenlemeler aday olup olmama ayrımı yapılmaksızın münhasıran tüm bakanlara ilişkin.

Kanun koyucunun amacı da öncelikle aday olan bakanların haksız rekabet yapmasının önüne geçmektir.

BAKANLARIN SİYASİ KATILIM HAKKI KISITLANMADI

Bakanlar seçilmiş irade tarafından Anayasa gereği ataması yapılan yürütmenin yardımcısı statüsünde siyasi kişilikler.

Yürütmenin çeşitli alanlardaki siyasi temsilcileri.

Bakanlar Cumhurbaşkanı’nın siyasi programına bağlıdır, bağlı olmaları sistemin gereği.

Bakanlar bu programın uygulamasından sorumlu teknisyenler.

Bakanlar geniş anlamda yani siyasi partilere üye olma ve bunların faaliyetine katılma anlamında tam siyaset yapma hakkına sahip.

Tam siyaset yapma hakkına sahip bakanların seçilme hakkı kısıtlanamaz.

Milletvekilliği adaylıkları istifaya bağlanmaz.

2017 VE 2018 DEĞİŞİKLİKLERİNDE BAKANLAR İÇİN İSTİFA ŞARTI GETİRİLMEMİŞTİR

Anayasa koyucu 2017 yılında 6771 sayılı Kanunla Başkanlık sistemine geçerken; Anayasa m. 76/sonda yer alan çeşitli kurumlardaki üyelerin, elemanların ve mensupların ismen sayıldığı, memurların statü olarak belirtildiği hüküm içine bakanları koymaması bilinçli bir tercihtir. Çünkü bakanlık görevinin seviyesi gözetildiğinde eğer bakanlar için de istifa şartı istenseydi hükümde yazılan istifa etmesi gerekenler arasına bakanların evleviyetle hem de ilk sırada yazılması gerekirdi.

Anayasa koyucu tam tersine seçim sürecinde istifası gereken üç bakanla (adalet, içişleri ve ulaştırma bakanlarıyla) ilgili istifa şartını da kaldırarak bakanlar konusunda hiç bir kısıt istemediğini ortaya koydu.

Yine Anayasa Değişikliğinden sonra Milletvekilliği Seçim Kanununda 2018 yılında 7140 sayılı Kanunla seçimden önce değişiklik yapıldı.

Kanun koyucu bu değişiklikte de adaylık için istifa etmesi gerekenler arasına bakanları eklemedi. Nihayet 24 Haziran 2018 milletvekili seçiminde aday olan bakanlar da görevlerinden istifa etmedi.