Vizesiz Avrupa umudu sonbahara kaldı

Ankara ile Avrupa Birliği (AB) arasında, Türkiye’nin vize muafiyeti için tamamlaması gereken kriterler konusundaki anlaşmazlık büyürken, Avrupa’ya vizesiz seyahat umutları şimdilik ekim ayına ertelendi. Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Martin Schulz, Alman Deutschlandfunk radyosuna verdiği mülakatta, vize muafiyeti tarihinde gecikme yaşanabileceğini söyledi. Avrupalı siyasiler, AB ve Ankara arasındaki anlaşmanın çöktüğü görüşüne karşı çıkarken, vize muafiyeti için Temmuz ayı yerine ekim ayına işaret ediyorlar.

Türkiye ile AB, vize muafiyeti ve geri kabul anlaşması için 2013 yılının sonunda anlaşmaya varmıştı.Bu anlaşma vize muafiyeti için ‘Ekim 2016’ tarihini öngörüyordu. Türkiye ve Brüksel’in 18 Mart’ta imzaladığı anlaşma kapsamında, Türkiye’nin mülteci akınını durdurması ve Yunan adalarına geçen düzensiz göçmenleri geri alması karşılığında Türkiye’ye verilen sözlerden biri, vize muafiyetinin haziran ayına çekilmesiydi. Ancak vize serbestisi otomatik olarak devreye girmezken, diğer ülkelerden olduğu gibi Türkiye’den de 72 kriterin tamamlanması bekleniyordu. 

AB Komisyonu, 4 Mayıs’ta tavsiye kararını açıklarken, Türkiye’ye vize serbestisi verilmesi konusunda ‘şartlı’ olumlu görüş Bildirmiş, 72 kriterden 67’sinin tamamlandığı aktarılmıştı. Komisyon’un kararının Avrupa Parlamentosu (AP) ve 28 ülkenin liderlerinden oluşan AB Konseyi’nde onaylanması gerekirken, bir sonraki adım olan Parlamento’da ise sorun çıktı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 72 kriterden biri olan terör yasasının değişmeyeceğini açıklamıştı. Bunun üzerine hem AP’deki grup liderleri hem de AP Başkanı Martin Schulz, 72 kriter tamalanmadan Komisyon’un tavsiye kararının oylamaya sunulmayacağını açıkladı. 

‘Türkiye temmuza kadar vize alabilir mi?’ sorusunu yanıtlayan Schulz, “Sadece zamana bağlı olarak her şey mümkün ancak bu bize bağlı bir durum değil. İlk olarak Türkiye’nin Terörle Mücadele Yasası’ndaki maddeleri ve veri koruma konusunu Ankara’daki meclise taşımak zorunda olduğunu görüyorsunuz. Doğrusu bu nisan ayının sonunda gerçekleşmeliydi. Şu anda 11 Mayıs’tayız ve Türkiye’nin bunu nasıl gerçekleştireceğini göremiyorum. Türkiye, açık bir şekilde terörle mücadele yasasını değiştirmek istemiyor” şeklinde konuştu. Schulz, iki önemli koşul olan terörle mücadele ve veri güvenliği konularında değişiklik yapılmadığına değinerek, “Önemli olan nicelik değil, nitelik” dedi. Vize muafiyetinin temmuz ayına yetişmesinin zor gözüktüğünü söyleyen Schulz, vize konusunun ekim ayına ertelenme ihtimalini göz ardı etmediğini söyledi.

Schulz, AB Bakanı Bozkır’la görüşmesinin ardından da “Türk Parlamentosu bu şartları henüz  tamamen yerine getirmiş değil. Bu yüzden süreci durdurdum. Türk tarafı için açık bir seçeneği her zaman bulundurmalıyız” dedi. 
AP Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Elmar Brok, vize muafiyetinin haziran ayına yetişmesinin imkânsız hale geldiğini söyleyerek, sürecin ekim ayına ertelenebileceğini söyledi. Brok, kriterler konusunda yaşanan uzlaşmazlığın mülteci anlaşmasını etkilemesini beklemediğini ifade etti.Almanya İçişleri Bakanı Thomas de Maiziere ise Türkiye ile imzalanan mülteci anlaşmasının şüpheye düştüğünü söyledi. Alman Bild gazetesine konuşan Maiziere, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘görünüşe göre’ 72 kriteri yerine getirmeye hazır olmadığını belirtti. Alman Bakan, Türkiye’nin Terörle Mücadele Yasası’nı değiştirmemesi durumunda vize muafiyeti alamayacağını hatırlattı. AP’deki en büyük siyasi grup olan Avrupa Halk Partisi (EPP) Grubu Başkanı Manfred Weber ise 72 kriterin tamamlanmaması durumunda AP’de vize muafiyeti konusunda görüşmelerin başlamayacağını söyledi.

Avrupa Parlamentosu’nun merkezi Strasbourg’da temaslarda bulunan Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakereci Volkan Bozkır, “Türkiye’de terörle mücadele kanununda bir değişikliği kabul etmek mümkün değildir” dedi. NTV televizyonunda AB’nin vize serbestisi konusunda terörle mücadele kanununda değişiklik talep etmesine ilişkin soruyu yanıtlayan Bakan, “450 şehit verdiğimiz, terörle mücadele operasyonlarının yapıldığı, canlı bombaların insanların canına kıydığı bir ortamda terörle mücadele kanununun Türkiye’de ele alınması mümkün değildir. Bunu eğer bizim ele alamayacağımızı düşünerek koydularsa o zaman iyi niyetten bahsetmek mümkün değildir” dedi.

Türkiye’nin terörle mücadelede Avrupa standartlarına ulaştığını vurgulayan Bozkır, şöyle devam etti: “Türkiye bu konuda önemli bir mesafe katetti. Dördüncü reform paketinde yakın ve açık tehlike kavramının kanunlarımıza girmesi, son çıkarılan kolluk gözetim kanununda kurulan komisyonla yeni bir adım atılması, Türkiye’nin terörle mücadele kanunu aslında Avrupa standartlarındadır.” Bozkır, “Terörle mücadele vizenin kaldırılmasının bir unsuru değildir. 23’üncü fasıl açılır. Bu, orada ele alınacak bir konu. Eğer terörle mücadeleyi vizenin kaldırılmasının içine dahil etmek çabası olursa, o zaman içinden çıkamayız. Türkiye’nin terörle mücadele yasasında, İngiltere’den de Fransa’dan da çok daha iyi ifadeler içeren kanunlar bulunmaktadır” diye konuştu. Bakan, vizenin kaldırılmasına ilişkin olumsuz gelişmeler olduğu takdirde durumun tekrar değerlendirileceğini belirterek, “Vize konusunda haklı nedenlere dayanmayan şekilde ilerlemeler kaydedilemezse, o zaman bütün bu anlaşmanın 5 unsuru gözden geçirilecek. Geri kabul anlaşmasının yürürlüğe girmesinden, fasılların açılmasına, Türkiye’ye gönderilmesi gereken 3 milyar euronun henüz gelmemiş olmasına kadar bütün tablo gözden geçirilecektir. Geliş nedenim bütün bu unsurları belki son kez bir konuşmak ve yapılacak olan bir yanlışlığı önlemek” ifadelerini kullandı. 

Bozkır, Schulz’la görüşmesinin ardından,  “Komisyon teklifini yaptı. Ancak ne yazık ki bunun yanlış yorumlandığını düşünüyoruz. Çünkü hiçbir şart sunulmuyor. Parlamentodaki sürecin başlaması için söz konusu olan bir şart yok. Bu bir matematik problemi değil. Bu bir siyasi sorun” dedi.