Mars'ta kaybolan suyun sırrı çözüldü

Mars gezegeninin yüzeyinde milyarlarca yıl önce var olan suyun nasıl yok olduğu uzun süreden beri gizemini koruyor.

Ancak bilim insanları şimdi bu soruya yanıt bulmuş olabilir.

Suyun büyük çoğunluğunun Mars'ın dış katmanı olan kabuğunda sıkışmış olabileceği düşünülüyor.

Mars'ın yüzeyinin altına sıkışan minerallerde gezegendeki suyun çoğunluğunun kapalı kaldığı teorisi geliştirildi.

BBC'nin teknoloji muhabiri Paul Rincon, sonuçları Science dergisinde yayımlanan ve 52'nci Ay ve Gezegen Bilimi Konferansı'nda tartışılan araştırmayı derledi.

BİLGİSAYAR SİMÜLASYONU GELİŞTİRİLDİ

Mars etrafında dolanan uzay aracından ve gök taşlarından elde edilen bulguları ele alan araştırmada suyun nasıl kaybolduğunu bulmak için bir bilgisayar simülasyonu geliştirildi.

Bundan dört milyar yıl önce Mars daha sıcak ve nemli bir gezegendi; büyük ihtimalle de daha kalın bir atmosferi vardı.

Su nehirlerden akar, kayalar arasında oluklar yaratır ve kraterleri oluştururken bir milyar yıl önce değişimin başladığı, gezegenin daha soğuk ve tenha bir hale büründüğü düşünülüyor.

Araştırmada yer alan Londra Doğal Tarih Müzesi'nden Dr. Peter Grindrod, "Mars'ın atmosferiyle ilgili yapılan araştırmalardan halihazırda suyun büyük kısmının uzayda kaybolduğunu biliyoruz; üzerindeki ve hemen yüzeyinin altındaki buz kütleleri ise bir kısım suyun donduğunu bize söylüyor" dedi.

SU MİNERALLERE DÖNÜŞTÜ

Dünya'nın manyetik kalkanı atmosferin kaçmasına engel olurken Mars'ın manyetik alanının zayıf olmasının sudaki element bileşenlerinin kaçmasına neden olduğu tahmin ediliyor.

Ancak suyu oluşturan elementlerden biri olan hidrojenin kaçma hızı bütün suyun nereye gittiğini açıklamıyor.

ABD'nin Pasadena kentindeki California Teknoloji Enstitüsü'nden (Caltech) araştırmacı Eva Linghan Scheller ve ekibi ise geliştirdikleri bilgisayar modellemesinde Mars'taki suyun yüzde 30 ile 99'u arasındaki bir oranının minerallere dönüştüğünü ve gezegenin kabuğuna sızdığını buldu.

Araştırmanın yazarlarından biri olan Caltech'ten Bethany Ehlmann, "Mars'tan gelen veriyi kullanarak suyun değişmesinin istisnai değil sık rastlanır bir olgu olduğunu bulduk. Kabuk değişirken suyu içine alıyor ve sulandırılmış mineral olarak bünyesinde tutuyor ki böylece su yapısında tamamen kapana kısılıyor" diyerek süreci açıklıyor.

Dr. Grindrod ise bu sürecin bir kilometre derine kadar su tutma kapasitesine sahip olduğunu aktarıyor.

Bütün akışkan suyun büyük ihtimalle 1,5 milyar yıl önce kaybolduğunu aktaran Grindrod, Mars'ın önceki iklimine dair çalışmaların halen gezegen bilimindeki en önemli konulardan biri olduğunu söyleyerek bu çalışmalarla suyun nasıl kaybolduğunu bulmayı amaçladıklarını belirtti.