Emes (MS ya da Multipl Skleroz) Nedenleri

Emes (MS ya da Multipl Skleroz) Nedenleri
Güncelleme:

Merkezi sinir sistemindeki sinir liflerini çevreleyen koruyucu miyelin kılıfının hasar görmesi durumunda MS hastalığı ortaya çıkmaktadır.

Miyelin isimli koruyucu madde yağlı bir maddeden oluşmaktadır ve elektrik sinyallerinin sinir lifi boyunca hızlı ve doğru bir şekilde yürütülmesi sağlamaktadır. Bu koruyucu madde hasar gördüğünde, elektrik sinyalleri olması gerektiği şekilde hızlı ve doğru ilerleyememektedir. Sonuç olarak da, çeşitli fiziksel işlev bozuklukları ortaya çıkmaktadır.

Emes neden olur? Neyin MS hastalığına neden olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Hastalık üzerine yapılan bilimsel çalışmalara göre, pek çok faktör hastalığın gelişmesinde rol oynayabilmektedir.

Bağışık Sistemi Reaksiyonu

MS hastalığı, bir bağışıklık sistemi hastalığı olarak kabul edilmektedir. Bağışıklık sisteminin, merkezi sinir sistemine karşı reaksiyon göstermesi sonucu oluşmaktadır. MS hastalığı bulunan kişilerin bağışıklık sistemi, virüsler ile miyelinler arasında farkı ayırt edememektedir. Miyelinleri de bir tehdit olarak algılayıp, saldırıya geçmektedir.

Sinir liflerini çevreleyip koruyucu bir görev gören miyelinin tahrip edilmesi sinir uyarılarının yavaşlamasına veya durdurulmasına yol açmaktadır. Sonuçta da, MS belirtileri ortaya çıkmaktadır.

Genetik Faktörler

MS hastalığını kalıtsal bir hastalık olduğu düşünülmektedir. Özellikle, kardeşler, ebeveynler ve çocuklar gibi yakın aile bireylerinde MS gelişme riski daha da yükselmektedir.

Bununla birlikte, MS hastalığına sahip olan bireyin çocuğunda da bu hastalığın gelişme riski yaklaşık olarak, %2'dir. Aynı genetik yapıya sahip olan ikizlerin her ikisinde de MS hastalığının gelişecek olması kesin değildir. Ancak, yine de, birinde varsa, diğerinin de MS geliştirme olasılığı yaklaşık olarak, % 20-30 kadardır. Bu nedenle, araştırmalar, MS durumunda genetik faktörlerin kesin olarak bir rol oynadığını ancak kesin nedeni olarak görülemeyeceğini söylemektedir.

Bazı belirli genler MS ile bağlantılıdır. Çoğu, bağışıklık sistemi bozukluğunu etkileyen faktör genlerdir. Gen yapısı ayrıca hastalığa ne kadar yatkın olunduğunu da belirleyebilmektedir. Bazı belirli genlere sahip olan insanların olmayan diğer insanlara oranla bağışıklık sistemi hastalıklarını geliştirme riski daha fazladır.

Virüsler

Birçok insan özellikle çocukluk çağında pek çok virüse maruz kalmaktadır. Bu virüsler vücutta iltihaplanmalara neden olmaktadır. Virüslerin MS hastalığında bir tetikleyici olduğu düşünülmektedir. Kızamık, canine distemper (gençlik hastalığı) ve herpes (HHV-6) dâhil olmak üzere pek çok virüsün, MS üzerindeki etkisiyle ilgili araştırmalar yapılmıştır.

Çevresel Faktörler

MS, ekvatordan daha uzakta yaşayan insanlarda daha sık görülmektedir. Bunun nedeni tam olarak açıklanamamaktadır, ancak o bölgelerde güneş ışığından daha az yararlanılmasının, MS hastalığı üzerinde bir etkisi olabileceği düşünülmektedir. Güneş ışığından alınan D vitamininin eksikliği durumunda, MS de dâhil olmak üzere pek çok hastalığın artabileceğine dair kanıtlar bulunmaktadır.

Emes (MS ya da Multipl Skleroz) Risk Faktörleri

Bazı faktörler multipl skleroz gelişme riskini artırabilmektedir. O faktörleri şöyle sıralamak mümkündür:

Yaş: MS herhangi bir yaşta ortaya çıkabilmektedir, ancak genellikle 15 ile 60 yaş arasındaki insanları etkilediği gözlemlenmiştir.

Cinsiyet: Kadınların, MS hastalığını geliştirme riski erkeklere oranla yaklaşık olarak iki kat daha fazladır.

Aile öyküsü: Ebeveynlerden veya kardeşlerden birinde MS hastalığı bulunan kişinin bu hastalığı geliştirme riski yükselmektedir.

Enfeksiyonlar: MS ile bağlantılı çeşitli virüsler bulunmaktadır. Bunlara bulaşıcı mononükleozise neden olan virüs olan Epstein-Barr da dâhildir.

Irk: Beyaz insanların, özellikle Kuzey Avrupa kökenli olanların, MS geliştirme riski daha yüksektir. Asyalı, Afrika kökenli veya yerli kökenli insanlarda bu oran daha düşüktür.

İklim şartları: MS, Kanada, Kuzey Amerika, Yeni Zelanda, Güneydoğu Avustralya ve Avrupa da dâhil olmak üzere ılık iklimlere sahip olan ülkelerde çok daha yaygındır.

Bazı otoimmün hastalıklar: Tiroid hastalığı, tip 1 diyabeti ya da inflamatuar barsak hastalığı gibi başka otoimmün bir hastalığa sahip olunması durumunda, MS geliştirme riski biraz daha yüksek olabilmektedir.

Sigara: Sigara içenlerin içmeyenlere oranla MS belirtilerini daha şiddetli yaşaması ya da belirtilerin nüksetme riski daha da artmaktadır.

Emes (MS ya da Multipl Skleroz) Nedir?

Halk arasında emes hastalığı olarak da biline MS yani Multipl skleroz, bir merkezi sinir sistemi hastalığıdır. Bağışıklık sistemi, sinir liflerini örten koruyucu kılıf olan miyelinlere saldırmaktadır. Bu nedenle de, beyinle vücudun geri kalan kısmı arasında iletişim problemleri yaşanmaktadır. Sonuç olarak da, hastalık sinirlerin bozulmasına veya kalıcı hasar görmesine yol açmaktadır.

MS hastalığını belirtileri çok çeşitlilik gösterebilmektedir. Sinir hasarının miktarına ve hangi sinirlerin etkilendiğine bağlı olarak değişebilmektedir. Şiddetli MS hastalığı olan bazı insanlar bağımsız yürüyebilme özelliğini kaybedebilmekte veya diğerleri yeni belirtiler olmaksızın uzun süreli remisyon dönemi yaşayabilmektedir.

Multipl skleroz hastalığının bir tedavisi bulunmamaktadır. Bununla birlikte, uygulanan tedaviler saldırıların sayısını ve şiddetini azaltmaya yardımcı olabilmektedir.

Emes (MS ya da Multipl Skleroz) Tedavisi

Emes nasıl geçer? MS için herhangi bir tedavi mevcut olmasa da, uygulanan tedavi, belirtilerin nüks veya saldırı sayısını azaltmaya yardımcı olabilmektedir. Uygulanan tedavi genellikle ilaçların enjeksiyonla verilmesini içermektedir. Yüksek doz steroidler (intravenöz veya oral olarak verilir) nüks etmeler tedavi etmek için kullanılmaktadır.

Hastalığın aktivitesini ve ilerleyişini azaltmak için, fingolimod, glatiramer, interferon beta-la, interferon beta-1b, mitoksantron ve natalizumab gibi hastalık düzenleyici ilaçlar da kullanılmaktadır.

Mesane problemleri, yorgunluk, ağrı, depresyon, anksiyete ve stres gibi belirtileri gidermek için çeşitli diğer ilaçlar ve yaşam tarzı müdahaleleri de tedaviye yardımcı olabilmektedir.

Emes İçin Hangi Doktora Gidilir?

Emes tanısı ve tedavisi için nöroloji bölümüne başvurulabilmektedir.

 

 

acil.net

text-ad